Drumski saobraćaj i transport

Savladavanjem studijskog programa student stiče temeljno poznavanje irazumjevanje inženjerskih disciplina u saobračajnoj i transportnoj struci, kao i sposobnost rješavanja konkretnih problema uz upotrebu naučnih metoda i postupaka. Obzirom na interdisciplinarni karakter studijskog programa posebno je važna sposobnost povezivanja osnovnih znanja iz različitih oblasti i njihova primjena.

Svršeni studenti “Saobraćaja i transporta” sposobni su da na odgovarajući način napišu i predstave rezultate svog rada. Kompetentnost svršenih studenata u studijskom programu “Saobračaj i transport”, odnosno “Inženjera saobraćaja”, ogleda se i u sposobnosti i spremnosti za samostalan rad:

• planiranje mobilnosti i njenih posledica,
• analiza i praćenje izvora i odredišta putovanja,
• analiza saobraćajnih tokova i određivanje kapaciteta saobaćajnica,
• projektovanje saobraćajne signalizacije i sistema za upravljanje saobraćajem,
• operativni rad u regulisanju i upravljanju saobraćajem,
• rešavanje saobraćajnih problema u urbanim sredinama.

• prikupljanje, obrada i analiza podataka o saobraćajnim nezgodama,
• ekspertize saobraćajnih nezgoda,
• procjena štete,
• prevencija saobraćajnih nezgoda,
• analiza sistema obuke vozača,
• predlaganje mjera i akcija za povećanje bezbjednosti u saobraćaju.

• prikupljanje i obrada podataka o tokovima putnika i robnim tokovima,
• definisanje organizacije rada u putničkom i teretnom saobraćaju,
• izbor vozila i određivanje itinerera u teretnom saobraćaju,
• defnisanje trasa i broja linija u putničkom saobraćaju,
• organizacija rada i upravljanje u preduzećima javnog gradskog prevoza putnika,
• praćenje eksploatacionih pokazatelja rada vozača i vozila,
• praćenje troškova i povećanje produktivnosti, ekonomičnosti i profitabilnosti u transportnim preduzećima,
• operativni poslovi u transportnim preduzećima.

• praćenje i formiranje robnih tokova u međunarodnom robnom prometu,
• usluge organizovanja transporta tereta za treća lica,
• organizovanje transporta primenom modernih tehnologija kombinovanog transporta,
• organizovanje i formiranje logističkih lanaca,
• definisanje i organizovanje lanaca snabdevanja,
• organizacija rada u robno-transportnim centrima,
• organizacija i upravljanje radom skladišta i skladišne pretovarne mehanizacije.

Pored osnovnih kompetencija, koje karakterišu saobraćajnu struku, treba istaći i značaj multidisciplinarnosti studijskog programa sa aspekta rada u javnim službama (ministarstva, lokalne samouprave, javna preduzeća). Inženjeri saobraćaja sa stečenim kvalitetnim znanjima iz više različitih oblasti inženjerstva, koji su uz to osposobljeni da analitički sagledavaju probleme i da deduktivno izvode zaključke, sa razvijenim sposobnostima za timski rad, predstavljaju bitan kohezioni činilac u državnim službama zaduženim za prostorno i urbanističko planiranje i izgradnju i saobraćajnu infrastrukturu.

Studenti su osposobljeni da projektuju, organizuju i upravljaju transportnim sistemima. Tokom školovanja student stiče sposobnost da samostalno vrši eksperimente, statističku obradu dobijenih podataka kao i da formuliše i donese odgovarajuće poslovne i tehničko-tehnološke odluke. Svršeni studenti “Saobraćaja i transporta” stiču znanja kako da ekonomično koriste prirodne resurse u skladu sa principima održivog razvoja. Posebno se obraća pažnja na razvoj sposobnosti za timski rad i razvoj profesionalne etike.

Kurikulum osnovnih akademskih studija “Saobraćaja i transporta” je dizajniran tako da zadovolji gore navedene ciljeve. Struktura studijskog programa predviđa 12,50 % akademsko-opšteobrazovnh, 10,83 % teorijsko-metodoloških, 35,42 % naučno-stručnih i 26,67 % stručno-aplikativnih (specijalističkih) predmeta. Takođe izborni – stručni predmeti su zastupljeni sa 9,17 % ECTS bodova, a laboratorijske vježbe odn. radna praksa su zatupljeni sa 12,08 %. Vidljivo je da akademski, teorijski i opšte-obrazovni sadržaji preovladavaju jer čine 58,75 % nastavnog programa, dok stručno-aplikativni i specijalistički sadržaji čine 41,25 % nastavnog programa.

Predmeti studijskog programa “Drumski saobraćaj i transport” su svrstani u sljedeće grupe:

• Statističke metode u oblasti inženjeringa;
• Viša matematika (opšti i napredni kurs);
• Fizika;
• Opšta mehanika;
• Operaciona istraživanja u industrijskom inženjerstvu;
• Osnove elektrotehnike;

• CAD-CAM-CIM (Computer Integrated Manufactoring);
• Informatika i računarske tehnologije;
• Primjena informacionih tehnologija u saobraćaju

• Uvod u Drumski saobraćaj i transport;
• Teorija saobraćajnog toka;
• Transport putnika;
• Organizacija i tehnologija drumskog saobraćaja;

• Regulisanje i upravljanje saobraćajem;
• Planiranje saobraćaja;
• Osnove projektovanja u saobraćaju;

• Osnove bezbjednosti saobraćaja;
• Preventiva u saobraćaju;
• Saobraćajno pravo;
• Strategije bezbjednosti saobraćaja;
• Ekspertize saobraćajnih nezgoda;

• Transportne osobine robe;
• Špedicija;
• Multiмodalni sistemi transporta putnika;
• Integralni transport;

• Drumske i gradske saobraćajnice;

• Dinamika vozila;
• Motorna vozila;
• Eksploatacija vozila;
• Održavanje motornih vozila;

• Mundologija;
• Akademske vještine;
• Strani jezik (dva kursa);
• Teorija odlučivanja;

• Osnove teorije sistema i upravljanja;
• Tehnološki menadžment;
• Preduzetništvo i preduzetnička ekonomija;
• Investicioni menadžment;
• Kvantitativne metode i modeli

Grupa predmeta generičkih kompetencija studenata daje opšte kompetencijekoje moraju posjedovati svi svršeni studenti prvog ciklusa i koji su definisani bolonjskim deskriptorima studija prvog ciklusa.

Grupa predmeta teorijskih osnova inženjerskih disciplina i grupa predmeta iz oblasti primjene savremenih informacionih tehnologija predstavljaju teorijsku osnovu za osnovno inžinjersko obrazovanje studenata, dok preostale četiri grupe predstavljaju stručne i aplikativne predmete u kojima studenti problematiku saobraćaja i transporta izučavaju kroz specifične inženjerske oblasti izučavajući osnovne i karakteristične elemente saobraćajnih sistema.

Studenti takođe izučavaju grupe predmete vezanih za osnove tehnelogije saobraćajnica i motornih vozila.

Svi predmeti su jednosemestralni i nose odgovarajući broj ECTS bodova pri čemu jedan bod odgovara 30 sati aktivnosti studenta. Redoslijed izvođenja predmeta u studijskom programu je takav da se znanja potrebna za naredne predmete stiču u prethodno izvedenim predmetima. U kurikulumu je definisan opis svakog predmeta koji sadrži naziv, tip predmeta, godinu i semestar studija, broj ECTS bodova, ime nastavnika, cilj kursa sa očekivanim ishodima, znanjima i kompetencijama, preduslove za pohađanje predmeta, sadržaj predmeta, preporučenu literaturu, metode izvođenja nastave, način provjere znanja i ocjenjivanja i druge podatke.

Studijski program je usaglašen sa evropskim standardima u pogledu uslova upisa, trajanja studija, uslova prelaska u narednu godinu, sticanja diplome i načina studiranja. Sastavni dio kurikuluma saobraćaja je stručna praksa i praktičan rad u trajanju od 150 časova, koji se realizuju u odgovarajućim naučnoistraživačkim ustanovama, preduzećima i institucijama koje se bave saobraćajem i transportom.

Student završava studije izradom završnog diplomskog ili specijalističkog rada koji se sastoji od teorijsko-metodološke pripreme neophodne za produbljeno razumjevanje oblasti iz koje se završni rad radi, i izrade samog rada. Prije odbrane samog rada kandidat polaže teorijsko-metodološke osnove kod odgovornog profesora ili mentora rada. Konačna ocjena završnog rada se izvodi na osnovu ocjene položene teorijsko-metodološke pripreme i ocjene izrade i odbrane samog rada. Završni rad se brani pred komisijom koja se sastoji od 3 nastavnika.

Nastavak na master studijama drugog ciklusa rezervisan je za predmete koji produbljuju znanje sa mogućim orjentacijama, bilo u vertikalnom pravcu, gdje studenti ulaze u dubinu predmetnog područja studija prvog ciklusa, ili u horizontalnom pravcu, što znači da studenti dodaju nova predmetna područja “Saobraćaja i transporta” svom studiju drugog ciklusa, ili idu na diversifikaciju odn. interdisciplinarni studij, što znači uključivanje predmeta i oblasti koje nisu direktno tehničko-tehnološki povezani, ali omogućavaju interdisciplinarni pristup kao npr. komunikologija, holistički menadžment, marketing psihologija ili poslovni inženjering. Master program sadržava ključnu komponentu teze koja uobičajeno uključuje jednu ili više poslovnih područja određene konkretne inženjerske oblasti matičnosti studija.

Diplomirani inženjeri saobraćaja će uglavnom biti involvirani u tehničkim i tehnološkim aspektima saobračajno-transportnih problema svojih lokalnih zajedica, te u planiranju i menadžmentu ljudskih resursa kao organizatori procesa rada. To vodi prema fokusiranju ka sljedečim generičkim sposobnostima koje su neophodne u različitim tipovima organizacija i različitim oblastima kako bi diplomirani studenti bili pripremljeni za stalne i ubrzane promjene tehničkog, tehnološkog i poslovnog okruženja.

Najopštije generičke kompetencije na nivou svakog od ciklusa obrazovanja, koje mora da posjeduje svaki svršeni student bez obzira na studijski program odn. ustanovu u kojoj je završio visokoškolsko obrazovanje, definisani su:

• Dablinskim deskriptorima (Dublin descriptors), koji predstavljaju skup kriterijuma o očekivanim postignućima i sposobnostima studenata za razlikovanje različitih ciklusa obrazovanja, koji su predloženi od Zajedničke inicijative o kvalitetu (Joint Quality Initiative – JQI), i koji su prihvaćeni kao osnova opisa svakog ciklusa obrazovanja na ministarskom sastanku u Bergenu maja 2005. godine.
• Opštim okvirom kvalifikacija u evropskom visokom obrazovanju (Framework for Qualifications of the European Higher Education – EQF for HE) koji je usvojen na ministarskom sastanku u Bergenu maja 2005. godine.

Ove kompetencije su kategorizovane kao instrumentalne, interpersonalne i sistemske:

• Instrumentalne kompetencije obuhvataju:
  • Kognitivne sposobnosti, razumjevanja i manipulacije idejama i mislima.
  • Metodološke sposobnosti komunikacije sa okolinom: organizovanje vremena i strategije učenja, donošenja odluka ili rješavanja problema.
  • Tehnološke sposobnosti vezane za korišćenje tehno-loških sredstava, računara i primjena vještine upravljanja informacijama.
  • Jezičke sposobnosti kao što su pisana i usmena komunikacija ili znanje stranih jezika.
• Interpersonalne kompetencije: Individualne sposobnosti koje obuhvataju sposobnost izraža-vanja svojih osjećanja, socijalne vještine kao što su inter-personalne vještine, rad u timovima, ili izražavanje društvene i etičke posvećenosti. Ove kompetencije omogućavaju procese društvene interakcije i saradnje.
• Sistemske kompetencije su one vještine i sposobnosti koje se odnose na cjelokupnesisteme. One predstavljaju kombinaciju razumjevanja, senzibiliteta i znanja pomoću čegaće osoba moći da sagleda u kakvom su odnosu pojedini dijelovi i na koji način činecelinu. U ove sposobnosti spadaju sposobnost planiranja promjena u cilju poboljšanjačitavih sistema i stvaranja novih sistema. Za sistemske kompetencije potrebno jeprethodno usvajanje instru-mentalnih i interpersonalnih kompetencija

Kvalifikacije koje predstavljaju uspješan završetak prvog ciklusa (180-240 ECTS bodova) dodjeljuju se studentima koji:

• pokažu znanje i razumijevanje u području studija, koje se nadovezuje na njihovo srednjoškolsko obrazovanje i koje je uobičajeno na nivou prvog ciklusa, uz podršku odgovarajućih resursa za učenje na visokoškolskom nivou (univerzitetskih udžbenika, informacionih i komunikacijskih tehnologija), koje uključuje i aspekte poznavanja naprednih dostignuća u datom području studija;
• mogu da primjene detaljno znanje i kritičko razumijevanje principa vezanih za dato područje studija/discipline na način koji pokazuje profesionalan pristup radu ili struci, te posjeduju kompetencije koje se obično iskazuju sposobnošću formiranja i potkrepljivanja mišljenja i stavova argumentima i sposobnošću rješavanja problema unutar datog područja studija;
• imaju sposobnost da prikupljaju i tumače relevantne podatke (unutar datog područja studija) na osnovu kojih donose sudove koji mogu da sadrže i razmišljanja o relevantnim društvenim naučnim ili etičkim pitanjima;
• mogu primijeniti osnovne metode sticanja znanja i aplikativna istraživanja u datoj disciplini, te su u stanju da odluče o tome koji pristup da upotrijebe za rješavanje datog problema, i svjesni su u kojoj mjeri je odabrani pristup primjeren rješavanju takvog problema;
• mogu iznositi i prenositi informacije, ideje, probleme i rješenja auditoriju koji je specijalizovan za dato područje izučavanja, ali i auditoriju koji nije specijalizovan, uz korištenje odgovarajućeg jezika (a tamo gdje je to primjereno, i jednog ili više stranih jezika) i uz korištenje komunikacijskih tehnologija;
• su izgradili vještine učenja neophodne za dalji studij, uz visok stepen autonomije i akademskih vještina i svojstava neophodnih za istraživački rad, shvatanje i procjenu novih informacija, koncepata i dokaza iz različitih izvora;
• posjeduju temelj za buduće samousmjeravanje i cjeloživotno učenje;
• su stekli interpersonalne vještine i vještine timskog rada, primjerene za zapošljavanje i/ili dalji studij.

Savladavanjem studijskog programa student stiče temeljno poznavanje i razumjevanje inženjerskih disciplina u saobračajnoj i transportnoj struci, kao i sposobnost rješavanja konkretnih problema uz upotrebu naučnih metoda i postupaka. Obzirom na interdisciplinarni karakter studijskog programa posebno 32 je važna sposobnost povezivanja osnovnih znanja iz različitih oblasti i njihova primjena.

Pored osnovnih kompetencija, koje karakterišu saobraćajnu struku, treba istaći i značaj multidisciplinarnosti studijskog programa sa aspekta rada u javnim službama (ministarstva, lokalne samouprave, javna preduzeća). Inženjeri saobraćaja sa stečenim kvalitetnim znanjima iz više različitih oblasti inženjerstva, koji su uz to osposobljeni da analitički sagledavaju probleme i da deduktivno izvode zaključke, sa razvijenim sposobnostima za timski rad, predstavljaju bitan kohezioni činilac u državnim službama zaduženim za prostorno i urbanističko planiranje i izgradnju i saobraćajnu infrastrukturu.

Studenti su osposobljeni da projektuju, organizuju i upravljaju transportnim sistemima. Tokom školovanja student stiče sposobnost da samostalno vrši eksperimente, statističku obradu dobijenih podataka kao i da formuliše i donese odgovarajuće poslovne i tehničko-tehnološke odluke. Svršeni studenti “Saobraćaja i transporta” stiču znanja kako da ekonomično koriste prirodne resurse u skladu sa principima održivog razvoja. Posebno se obraća pažnja na razvoj sposobnosti za timski rad i razvoj profesionalne etike.

Studijski program “Drumski saobraćaj i transport” korespondira zahtjevima iz prakse, obzirom da saobraćajni inženjeri moraju da raspolažu sa širokom lepezom znanja iz različitih oblasti. Stoga je program tako koncipiran da studentima omogućava sticanje bitnih znanja iz oblasti transporta, logistike, bezbjednosti saobraćaja, saobraćajnog planiranja i projektovanja, kao i tehničkih disciplina koje su direktno ili indirektno vezane za Drumski saobraćaj i transport. Svrha studijskog programa je obrazovanje studenata za profesiju inženjera saobraćaja u skladu sa potrebama privrede i društva. Cilj studijskog programa je postizanje kompetencija i akademskih veština iz oblasti saobraćaja i transporta.

Da bi se postigli navedeni okvirni ciljevi studenti moraju da ovladaju specifičnim praktičnim veštinama potrebnim za obavljanje profesije, ali i da razviju kreativne sposobnosti analize problema i sposobnost kritičkog mišljenja, razviju sposobnosti za timski rad i svest o neophodnosti cjeloživotnog učenja odn. “učenja za život”. Cilj studijskog programa je obrazovanje i formiranje stručnjaka koji poseduje kritičnu masu znanja iz osnovnih inženjerskih disciplina (matematika, mehanika, fizika, elektrotehnika itd.), te solidno znanje iz stručnih i aplikativnih predmeta, kao i vještine i znanja primjene savremenih informacionih tehnologija.

Jedan od ciljeva je i razvijanje svesti o potrebi kontinuirane zaštite životne sredine i uspostavljanja obrazaca održivog razvoja tj. razvoja hamonizovanog sa životnim i socijalnim okruženjem. Cilj studijskog programa je, takođe, i obrazovanje stručnjaka u domenu timskog rada, kao i razvoj sposobnosti za saopštavanje i izlaganje postignutih rezultata stručnoj i široj javnosti.

Savladavanjem studijskog programa “Drumski saobraćaj i transport” Saobraćajnog fakulteta Panevropskog univerziteta APEIRON inženjeri saobraćaja stiču temeljno poznavanje i razumjevanje inženjerskih disciplina u saobračajnoj i transportnoj struci, kao i sposobnost rješavanja konkretnih problema uz upotrebu naučnih metoda i postupaka. Pošto studijski program ima interdisciplinarni karakter studenti posjeduju sposobnost povezivanja osnovnih znanja iz različitih oblasti i sposobnost za njihovu primjenu.

Studijski program “Drumski saobraćaj i transport” korespondira zahtjevima iz prakse, obzirom da saobraćajni inženjeri moraju da raspolažu sa širokom lepezom znanja iz različitih oblasti. Stoga je program tako koncipiran da studentima omogućava sticanje bitnih znanja iz oblasti transporta, logistike, bezbjednosti saobraćaja, saobraćajnog planiranja i projektovanja, kao i tehničkih disciplina koje su direktno ili indirektno vezane za Drumski saobraćaj i transport.

Svrha studijskog programa je obrazovanje studenata za profesiju inženjera saobraćaja u skladu sa potrebama privrede i društva. Cilj studijskog programa je postizanje kompetencija i akademskih veština iz oblasti saobraćaja i transporta.

Generičke sposobnosti studenta pretpostavljaju sljedeče vještine i sposobnosti:

a/ Sposobnost analize (koja pretpostavlja sposobnosti):

• Identifikacije tehničko-tehnološkog i poslovnog okruženja u kojem se odvija rješavanje problema;
• Definisanje pretpostavki i ciljeva za rješavanje problema;
• Utvrđivanje resursa i kompetencija koji su neophodni da bi se riješio problem;

b/ Sposobnost izbora;

• Sposobnost donošenja odluka;
• Svijest o stepenu neizvjesnosti i rizicima koji su vezani za donošenje odluke;
• Uviđanje implikacija i konsekveci koje donosi izbor;
• Sposobnost argumentovanja i odbrane odluke.

c/ Sposobnost implementacije pretpostavlja:

• Planiranje i organizaciju za izvršenje poslova / zadataka
• Odgovarajuće podešavanje parametara
• Izbor opcije i donošenje odluke
• Argumentovanje i sprovođenje odluke
• Razumjevanje i svjesnost
• Vještine rukovođenja

U okviru studija stvoreni su temelji za doživotnu profesionalnu mobilnost i permanentni stručni razvoj.