Nastavno-prevodilački studijski program ruskog jezika

Najopštije generičke kompetencije na nivou svakog od ciklusa obrazovanja, koje mora da posjeduje svaki svršeni student bez obzira na studijski program odn. ustanovu u kojoj je završio visokoškolsko obrazovanje, definisani su:

• Dablinskim deskriptorima (Dublin descriptors), koji predstavljaju skup kriterijuma o očekivanim postignućima i sposobnostima studenata za razlikovanje različitih ciklusa obrazovanja, koji su predloženi od Zajedničke inicijative o kvalitetu (Joint Quality Initiative – JQI), i koji su prihvaćeni kao osnova opisa svakog ciklusa obrazovanja na ministarskom sastanku u Bergenu maja 2005. godine.
• Opštim okvirom kvalifikacija u evropskom visokom obrazovanju (Framework for Qualifications of the European Higher Education – EQF for HE) koji je usvojen na ministarskom sastanku u Bergenu maja 2005. godine.

Ove kompetencije su kategorizovane kao instrumentalne, interpersonalne i sistemske:

• Instrumentalne kompetencije obuhvataju:
• Kognitivne sposobnosti, razumjevanja i manipulacije idejama i mislima.
• Metodološke sposobnosti komunikacije sa okolinom: organizovanje vremena i strategije učenja, donošenja odluka ili rješavanja problema.
• Tehnološke sposobnosti vezane za korišćenje tehno-loških sredstava, računara i primjena vještine upravljanja informacijama.
• Jezičke sposobnosti kao što su pisana i usmena komunikacija ili znanje stranih jezika.
• Interpersonalne kompetencije: Individualne sposobnosti koje obuhvataju sposobnost izraža-vanja svojih osjećanja, socijalne vještine kao što su inter-personalne vještine, rad u timovima, ili izražavanje društvene i etičke posvećenosti. Ove kompetencije omogućavaju procese društvene interakcije i saradnje.
• Sistemske kompetencije su one vještine i sposobnosti koje se odnose na cjelokupnesisteme. One predstavljaju kombinaciju razumjevanja, senzibiliteta i znanja pomoću čegaće osoba moći da sagleda u kakvom su odnosu pojedini dijelovi i na koji način činecelinu. U ove sposobnosti spadaju sposobnost planiranja promjena u cilju poboljšanjačitavih sistema i stvaranja novih sistema. Za sistemske kompetencije potrebno jeprethodno usvajanje instru-mentalnih i interpersonalnih kompetencija

Kvalifikacije koje predstavljaju uspješan završetak prvog ciklusa (180-240 ECTS bodova) dodjeljuju se studentima koji:

• pokažu znanje i razumijevanje u području studija, koje se nadovezuje na njihovo srednjoškolsko obrazovanje i koje je uobičajeno na nivou prvog ciklusa, uz podršku odgovarajućih resursa za učenje na visokoškolskom nivou (univerzitetskih udžbenika, informacionih i komunikacijskih tehnologija), koje uključuje i aspekte poznavanja naprednih dostignuća u datom području studija;
• mogu da primjene detaljno znanje i kritičko razumijevanje principa vezanih za dato područje studija/discipline na način koji pokazuje profesionalan pristup radu ili struci, te posjeduju kompetencije koje se obično iskazuju sposobnošću formiranja i potkrepljivanja mišljenja i stavova argumentima i sposobnošću rješavanja problema unutar datog područja studija;
• imaju sposobnost da prikupljaju i tumače relevantne podatke (unutar datog područja studija) na osnovu kojih donose sudove koji mogu da sadrže i razmišljanja o relevantnim društvenim naučnim ili etičkim pitanjima;
• mogu primijeniti osnovne metode sticanja znanja i aplikativna istraživanja u datoj disciplini, te su u stanju da odluče o tome koji pristup da upotrijebe za rješavanje datog problema, i svjesni su u kojoj mjeri je odabrani pristup primjeren rješavanju takvog problema;
• mogu iznositi i prenositi informacije, ideje, probleme i rješenja auditoriju koji je specijalizovan za dato područje izučavanja, ali i auditoriju koji nije specijalizovan, uz korištenje odgovarajućeg jezika (a tamo gdje je to primjereno, i jednog ili više stranih jezika) i uz korištenje komunikacijskih tehnologija;
• su izgradili vještine učenja neophodne za dalji studij, uz visok stepen autonomije i akademskih vještina i svojstava neophodnih za istraživački rad, shvatanje i procjenu novih informacija, koncepata i dokaza iz različitih izvora;
• posjeduju temelj za buduće samousmjeravanje i cjeloživotno učenje;
• su stekli interpersonalne vještine i vještine timskog rada, primjerene za zapošljavanje i/ili dalji studij.

SPECIFIČNE KOMPETENCIJE “Nastavno-prevodilačkog studijskog programa ruskog jezika” proizilaze iz nastavnih modula studijskog jezgra u oblasti filologije ruskog jezika. Osnovne akademske studije treba da osposobe studente za profesionalni rad u oblasti nastave ruskog jezika, književnosti i kulture, kao i prevođenja sa ruskog (kao pravog međujezičkog prevoda) i na ruski jezik.

U skladu sa posebno razrađenim nastavnim planom, studenti Nastavno-prevodilačkog smjera stiču svestrana teorijska i praktična znanja u oblasti ruskog jezika, teorije, istorije i metodologije prevođenja, istorije i kulture a naročito književno-umjetničkog stvaralaštva Rusije, te osnove geopolitičkih, međunarodnih, pravnih, ekonomskih i političkih odnosa vezanih za Rusiju i prostor dominantnog ruskog jezika. Studenti posjeduju profesionalne vještine usmenog i pismenog prevođenja minimum u kombinaciji dvaju jezika (ruski-srpski, i obrnuto).

Sve discipline predviđene nastavnim planom usmjerene su na pripremu profesionalnih prevodilaca, koji su u stanju da rješavaju prevodilačke zadatke bilo kog nivoa složenosti i odgovornosti

Osnovni cilj studijskog programa je da pripremi profesionalne prevodioce koji će u potpunosti ovladati najsavremenijim prevodilačkim tehnologijama, specijaliste istraživače u oblasti teorije, istorije i metodologije prevođenja za rad u zemlji i inostranstvu u političkoj, ekonomskoj pravnoj, kulturnoj i obrazovnoj sferi, između ostalog, u vodećim međunarodnim organizacijama, nevladinim međudržavnim strukturama, kao i u nacionalnim i transnacionalnim korporacijama i kompanijama.

Pojedinačni ciljevi programa:
• obrazovanje profesora i nastavnika ruskog jezika za osnovne nivoe obrazovanja;
• priprema stručnjaka u oblasti specijalizovanog prevođenja sa ciljem povećanja profesionalne kvalifikacije;
• sticanja praktičnih vještina profesionalnog (usmenog i pismenog) prevođenja paralelno s izučavanjem teorije i prakse, istorije i metodologije prevođenja;
• opšteg usavršavanja jezičke kompetencije (maternjeg i ruskog jezika);
• produbljivanja znanja o kulturi i nauci ruskog jezika;
• usavršavanja međukulturne kompetencije u cilju povećanja efektivnosti međukulturne komunikacije u oblasti profesionalne aktivnosti.

Studenti ovladavaju najsavremenijim prevodilačkim tehnologijama, između ostalog, informacionim tehnologijama u službi prevođenja, stiču profesionalne vještine usmenog i pismenog prevođenja minimum u kombinaciji dvaju jezika (ruski-srpski, i obrnuto).

Specifičnost Nastavno-prevodilačkog smjera na Katedri za ruski jezik Fakulteta filoloških nauka Panevropskog univerziteta “Apeiron” biće priprema stručnjaka za profesionalno usmeno konsekutivno i sinhrono prevođenje, nadalje, za naučno i tehničko prevođenje, koje ulazi u obavezni dio nastavnog programa, kao i za prevođenje videomaterijala.

Program, nadalje, omogućuje da se stečena znanja primjene u radu sa raznim tipovima teksta, njegovim prevodom i redakturom, da se steknu veštine simultanog prevođenja sa ruskog i na ruski jezik, veština poslovne komunikacije na ruskom jeziku i sastavljanja dokumentacije. Usvajanje programskih sadržaja omogućuje da se razvije sposobnost prikupljanja materijala u izučavanim oblastima, samostalne analize i pisanja teksta iz struke, argumentacije sopstvenih zaključaka. Studentima će se omogućiti sticanje i usavršavanje umijeća profesionalnog korišćenja riječnicima (svih vrsta) i bazama podataka.

Generičke sposobnosti studenta pretpostavljaju sljedeče vještine i sposobnosti:

a/ Sposobnost analize (koja pretpostavlja sposobnosti):

• Identifikacije tehničko-tehnološkog i poslovnog okruženja u kojem se odvija rješavanje problema;
• Definisanje pretpostavki i ciljeva za rješavanje problema;
• Utvrđivanje resursa i kompetencija koji su neophodni da bi se riješio problem;

b/ Sposobnost izbora;

• Sposobnost donošenja odluka;
• Svijest o stepenu neizvjesnosti i rizicima koji su vezani za donošenje odluke;
• Uviđanje implikacija i konsekveci koje donosi izbor;
• Sposobnost argumentovanja i odbrane odluke.

c/ Sposobnost implementacije pretpostavlja:

• Planiranje i organizaciju za izvršenje poslova / zadataka
• Odgovarajuće podešavanje parametara
• Izbor opcije i donošenje odluke
• Argumentovanje i sprovođenje odluke
• Razumjevanje i svjesnost
• Vještine rukovođenja

U okviru studija stvoreni su temelji za doživotnu profesionalnu mobilnost i permanentni stručni razvoj.