Inženjering informacionih tehnologija
Course Feature
Dokumenti za preuzimanje
Class Description
USMJERENJA:
– Programiranje i softversko inženjerstvo –
– Računarska bezbjednost i zaštita informacija –
INŽENJERING INFORMACIONIH TEHNOLOGIJA :: AKADEMSKA ZVANJA
Osnovne akademske studije prvog ciklusa u ukupnom trajanju od 3 godine (6 semestara) – 180 ECTS
- Diplomirani inženjer računarstva i informatike – 180 ECTS
Osnovne akademske studije prvog ciklusa u ukupnom trajanju od 4 godine (8 semestara) – 240 ECTS sa usmjerenjima:
- Programiranje i softversko inženjerstvo Zvanje: Diplomirani inženjer računarstva i informatike – 240 ECTS (u oblasti softverskog inženjerstva)
- Računarska bezbjednost i zaštita informacija Zvanje: Diplomirani inženjer računarstva i informatike – 240 ECTS (u oblasti računarske bezbjednosti)
Najopštije generičke kompetencije na nivou svakog od ciklusa obrazovanja, koje mora da posjeduje svaki svršeni student bez obzira na studijski program odn. ustanovu u kojoj je završio visokoškolsko obrazovanje, definisani su:
- Dablinskim deskriptorima (Dublin descriptors), koji predstavljaju skup kriterijuma o očekivanim postignućima i sposobnostima studenata za razlikovanje različitih ciklusa obrazovanja, koji su predloženi od Zajedničke inicijative o kvalitetu (Joint Quality Initiative – JQI), i koji su prihvaćeni kao osnova opisa svakog ciklusa obrazovanja na ministarskom sastanku u Bergenu maja 2005. godine.
- Opštim okvirom kvalifikacija u evropskom visokom obrazovanju (Framework for Qualifications of the European Higher Education – EQF for HE) koji je usvojen na ministarskom sastanku u Bergenu maja 2005. godine.
Rezime opštih predmetno-stručnih - generičkih kompetencija (PRVI CIKLUS)
Ključne generičke kompetencije
Studenti treba da budu sposobni da:
- bazično znanje profesije
- bazično znanje studijske oblasti
- sposobnost izbora
- Sposobnost donošenja odluka;
- Svijest o stepenu neizvjesnosti i rizicima koji su vezani za donošenje odluke;
- Uviđanje implikacija i konsekveci koje donosi izbor;
- Sposobnost argumentovanja i odbrane odluke.
- vještine komunikacije
- sposobnost rada u interdisciplinarnim timovima
- sposobnost analize
- Identifikacije radnog okruženja u kojem se odvija rješavanje problema;
- Definisanje pretpostavki i ciljeva za rješavanje problema;
- Utvrđivanje resursa i kompetencija koji su neophodni da bi se riješio problem;
- kapacitet da primjenjuju znanje u praksi – sposobnost implementacije,
- Planiranje i organizaciju za izvršenje poslova / zadataka;
- Odgovarajuće podešavanje parametara;
- Izbor opcije i donošenje odluke;
- Argumentovanje i sprovođenje odluke;
- Razumjevanje i svjesnost;
- Vještine rukovođenja;
- kreativnost
- sposobnost upravljanja informacijama
- sposobnost pronalaženja i analize informacija iz različitih izvora
- osnovne kompjuterske veštine
- sposobnost adaptacije novim uslovima
- kapacitet da urade usmenu i pisanu prezentaciju na maternjem jeziku
- istraživačke sposobnosti
- kapacitet da uči
- sposobnost samostalnog rada
Ključne predmetno-stručne kompetencije
Studenti treba da budu sposobni da:
- Da pokažu poznavanje osnova i istorije svoje glavne studijske oblasti/discipline;
- Da pokažu (izraze) stečeno osnovno znanje na koherentan način;
- Da u taj kontekst uključe nove stručne infrormacije i interpretacije;
- Da pokažu razumjevanje ukupne strukture studijske oblasti i povezanost sa naučnim disciplinama;
- Da pokažu da razumiju i da mogu primjeniti metode kritičke analize i teorijskog razvoja u svojoj studijskoj oblasti;
- Da ispravno primjenjuju odgovarajuće disciplinarne metode i tehnike;
- Da pokažu razumjevanje metoda istraživanja u odgovarajućoj oblasti;
- Da pokažu da razumiju eksperimentalna testiranja i posmatranja na kojima su bazirane naučne teorije.
Ove kompetencije su kategorizovane kao instrumentalne, interpersonalne i sistemske:
- Instrumentalne kompetencije obuhvataju:
- Kognitivne sposobnosti, razumjevanja i manipulacije idejama i mislima.
- Metodološke sposobnosti komunikacije sa okolinom: organizovanje vremena i strategije učenja, donošenja odluka ili rješavanja problema.
- Tehnološke sposobnosti vezane za korišćenje tehno-loških sredstava, računara i primjena vještine upravljanja informacijama.
- Jezičke sposobnosti kao što su pisana i usmena komunikacija ili znanje stranih jezika.
- Interpersonalne kompetencije: Individualne sposobnosti koje obuhvataju sposobnost izraža-vanja svojih osjećanja, socijalne vještine kao što su inter-personalne vještine, rad u timovima, ili izražavanje društvene i etičke posvećenosti. Ove kompetencije omogućavaju procese društvene interakcije i saradnje.
- Sistemske kompetencije su one vještine i sposobnosti koje se odnose na cjelokupnesisteme. One predstavljaju kombinaciju razumjevanja, senzibiliteta i znanja pomoću čegaće osoba moći da sagleda u kakvom su odnosu pojedini dijelovi i na koji način činecelinu. U ove sposobnosti spadaju sposobnost planiranja promjena u cilju poboljšanjačitavih sistema i stvaranja novih sistema. Za sistemske kompetencije potrebno jeprethodno usvajanje instru-mentalnih i interpersonalnih kompetencija
Generički deskriptori studija prvog ciklusa prema opštim obrazovnim ishodima koji su usvojeni na Bergenskoj konferenciji (19-20 May 2005):
Kvalifikacije koje predstavljaju uspješan završetak prvog ciklusa (180-240 ECTS bodova) dodjeljuju se studentima koji:
- pokažu znanje i razumijevanje u području studija, koje se nadovezuje na njihovo srednjoškolsko obrazovanje i koje je uobičajeno na nivou prvog ciklusa, uz podršku odgovarajućih resursa za učenje na visokoškolskom nivou (univerzitetskih udžbenika, informacionih i komunikacijskih tehnologija), koje uključuje i aspekte poznavanja naprednih dostignuća u datom području studija;
- mogu da primjene detaljno znanje i kritičko razumijevanje principa vezanih za dato područje studija/discipline na način koji pokazuje profesionalan pristup radu ili struci, te posjeduju kompetencije koje se obično iskazuju sposobnošću formiranja i potkrepljivanja mišljenja i stavova argumentima i sposobnošću rješavanja problema unutar datog područja studija;
- imaju sposobnost da prikupljaju i tumače relevantne podatke (unutar datog područja studija) na osnovu kojih donose sudove koji mogu da sadrže i razmišljanja o relevantnim društvenim naučnim ili etičkim pitanjima;
- mogu primijeniti osnovne metode sticanja znanja i aplikativna istraživanja u datoj disciplini, te su u stanju da odluče o tome koji pristup da upotrijebe za rješavanje datog problema, i svjesni su u kojoj mjeri je odabrani pristup primjeren rješavanju takvog problema;
- mogu iznositi i prenositi informacije, ideje, probleme i rješenja auditoriju koji je specijalizovan za dato područje izučavanja, ali i auditoriju koji nije specijalizovan, uz korištenje odgovarajućeg jezika (a tamo gdje je to primjereno, i jednog ili više stranih jezika) i uz korištenje komunikacijskih tehnologija;
- su izgradili vještine učenja neophodne za dalji studij, uz visok stepen autonomije i akademskih vještina i svojstava neophodnih za istraživački rad, shvatanje i procjenu novih informacija, koncepata i dokaza iz različitih izvora;
- posjeduju temelj za buduće samousmjeravanje i cjeloživotno učenje;
- su stekli interpersonalne vještine i vještine timskog rada, primjerene za zapošljavanje i/ili dalji studij.
Program Inženjering informacionih tehnologija” osposobljava studente za samostalan i kreativan rad u oblasti programiranja i softverskog inženjeringa, računarske bezbjednosti i zaštite podataka.
Studenti su osposobljeni da planiraju, dizajniraju, testiraju i unapređuju IKT sisteme, softvere, hardvere i druge povezane koncepte za specifične aplikacije, da kreiraju propratnu dokumentaciju koja uključuje principe, politike i procedure, kao i dizajn, razvoj, kontrolu, održavanje i podršku nad dizajniranim softverskim aplikacijama i nad bazama podataka i drugim informacionim sistemima kako bi se osigurao optimalan rad, integritet podataka i bezbjednost sistema i mreža.
Studenti su osposobljeni za: istraživanje upotrebe ITK u poslovanju; identifikaciju područja unapređenja i istraživanje teorijskih aspekata operativnih metoda korišćenja računara; evaluaciju, planiranje i dizajn hardversko-softverskih konfiguracija za specifične aplikacije koje uključuju Internet, Intranet, multimedijske sisteme; projektovanje, pisanje, testiranje i održavanje računarskih programa; projektovanje i razvoj sistema baza podatka kao i upravljanje njima; Razvoj i upravljanje planovima bezbjednosti i kreiranje politika bezbjednosti kao i administracija nad računarskim mrežama i povezanim računarskim okruženjima; analizu, razvoj, interpretaciju i evaluaciju kompleksnih sistema kao i njihovih specifikacija; razvoj modela podataka i dijagrama toka kod konfiguracije i integracije računarskih sistema;
Provode istraživanja, planiraju, dizajniraju, pišu, testiraju i savjetuju o unapređenjima IKT sistema u smislu hardverskih i softverskih specifičnih aplikativnih zahtijeva, analiziraju i evaluiraju postojeće ili nove softverske aplikacije, operativne sisteme i dizajniraju, razvijaju, testiraju i održavaju softverska rješenja što uključuje i pisanje i održavaje programskog koda u različitim programskim paradigmama (strukturalno/proceduralno/imperativno funkcionalno, objektno-orijentisano, aspekt-orijentisano, script programiranje, distribuirano i paralelno programiranje), na jezicima niskog nivoa (mašinski jezici i asembleri) i višim programskim jezicima (C/C++/C#, Java) za različite platforme (desktop, enterprise, mobilne, mrežne i internet sisteme) koji trebaju da zadovolje potrebe korisnika.
Razvijaju, upravljaju, održavaju i omogućuju optimalne performanse i sigurnost informacionih sistema i infrastrukture okruženja, uključujući, računarske mreže, baze podataka, hardver i softver, kao i operativne sisteme.
Istražuju, analiziraju i predlažu strategije za razvoj mrežne arhitekture, njihove implementacije, te održavanja i konfiguracije mrežnog hardvera i softvera. Prate rad mreže, detektuju probleme i optimizuju performanse mreža;
U oblasti bezbjednosti računarskih sistema i zaštite podataka studenti su osposobljeni da detektuju i dijagnostifikuju kršenja bezbjednosnih protokola, programskih izmjena i drugih modifikacija sistema nastalih djelovanjem malwarea, da različitim i kompleksnim tehnologijama odbrane preduprede i zaštite računarske sisteme, mreže i skladišta podataka od cyber prijetnji i napada, da upravljaju identitetima korisnika sistema i primjene tehnologije autentifikacije i autorizacije, da obezbjede implementaciju zaštitnog zida i upravljaju enkripcijom prenosa podataka, te da obezbjede procjenu rizika i izvršavanje testiranja sistema obrade podataka u kontekstu njegove otpornosti na sigurnosne pretnje i napade.
Studenti su osposobljeni ne samo za visoko kreativne ekspetne poslove u oblasti softverskog inženjeringa, računarske bezbjednosti i zaštite podataka, već i za poslove rukovođenja, upravljanja i menadžmenta u domenu primjene informaciono-komunikacionih tehnologija.
Osnovni cilj studijskog programa “Inženjering informacionih tehnologija” su teorijsko i praktično osposobljavanje IT stručnjaka u primeni softverskog inženjeringa i programiranja, informacionih tehnologija, računarske bezbjednosti i zaštite podataka, te primjeni profesionalne računarske softverske podrške i opreme.
Svrha studijskog programa je školovanje IT stručnjaka koji će se zapošljavati u velikom broju grana primjene IT tehnologija i IT industrije prvenstveno u oblasti programiranja i cyber bezbjednosti, gdje nedostaju kvalitetni stručnjaci sa potrebnim teorijsko-metodološkim, primjenjeno-praktičnim i interdisciplinarnim znanjima. Posebno je nedostatak stručnjaka u tehnologijama u nastajanju (Emerging Technologies) koje predstavljaju vrh tehnološkog talasa i tzv. nadolazeće izazove (Emerging Challenges) kao što su: primjenjene kompleksne računarske mreže koje integrišu mobilno računarstvo, računarstvo pametnih uređaja (Internet of Things), bežične mreže, cloud mreže skladišta podataka i kompleksne mrežne aplikacije. Nadolazeće izazove predstavljaju i oblasti cybersecurity, internet pametnih uređaja (Internet of Things), mobilno računarstvo, virtuelizacija, cluster dizajn, paralelno i distribuirano računarstvo i transparentnost računarskih platformi. U oblastima računarske bezbjednosti (cybersecurity) od izuzetne važnosti su oblasti: računarske, mrežne i mobilne forenzike, zaštite velikih skladišta podataka u cloud mrežama, malware analiza pretnji, napada i tehnologija odbrane, biometrijske tehnologije te sistemi elektronskog i mobilnog bankarstva.
Savremeni svijet ulazi u informatičku civilizaciju u kojoj su najznačajniji resursi informacije i sredstva za akviziciju, prenos, obradu i disemenaciju informacija. Mediji postaju informacioni servisi a Internet postaje univerzalni multimedijalni mega-medij razmjene i plasiranja informacija u interaktivnom obliku.
Stoga su opšti cilјevi studijskog programa “Inženjeringa informacionih tehnologija” da obezbjedi prenošenje primjenlјivih i praktičnih znanja iz oblasti softverskog inženjeringa, informacionih tehnologija i računarske bezbjednosti, te da proizvede IT stručnjake nove generacije koji su osposoblјeni za uspešan ulazak na dinamično tržište novih nadolazečih informacionih tehnologija.
Osnovna opšta misija Fakulteta informacionih tehnologija je:
-
- Osnivanje kompetentne visoko-školske institucije bazirane na nastavnim planovima i programima savremenih računarskih, mrežnih i komunikacionih tehnologija, čiji je osnovni cilј da se ponude duboka i operativna znanja iz naučnih područja računarskih nauka, informacionih tehnologija, informacionih sistema, računarskog i softverskog inženjeringa, kao i sposobnosti studenata u praktičnim i profesionalnim primjenama;
- Implementiranje savremenog didaktičkog pristupa kroz diajalog-sistem i mentorski podržan proces studiranja, koji kombinuje osnovne akademske studije sa praktičnim angažovanjem studenata i u studentskim istraživačkim radovima.
- Dijalog sistem interaktivne nastave sa mentorskim vođenjem studenta baziran na integrisanom mješovitom modelu studija i učenja (blended learning) koji pretpostavlja sintezu kontaktne nastave, obrazovanja na daljinu i mobilnog obrazovanja, odn. sintezu različitih oblika isporuke nastavnih sadržaja i različitih nastavnih metoda poučavanja;
- Univerzitet razvija i podstiče obrazovne stilove problemskog učenja (problem-based learning), simbiotskog učenja (symbiotic learning) i učenje baziranog na projektima (project based-learning).
Obzirom na izuzetnu dinamiku u naučnim polјima koja pokrivaju računarske nauke i informacione tehnologije, te obzirom na veliku kompetetivnost tržišta informacionih tehnologija, primarni zadatak studijskog programa je da studente osposobi za dalјe kolaborativno i samostalno sticanje znanja, kako kroz metodološki aspekt nastavnih sadržaja, tako i kroz specifičan interdisciplinarni i akcioni pristup u elaboraciji tih sadržaja.
Obrazovni cilј je usvajanje modula akademsko-opšteobrazovnih znanja iz disciplina koje omogućavaju razumjevanje i tehničku komunikaciju sa drugim tehničkim strukama i afirmišu multidisciplinarnost radnih timova, na koje će informatičari biti nužno upućeni na poslovima na kojima budu radili. Takođe usvajanje naučno-stručnih znanja iz računarskih nauka koja obezbjeđuju njihovu primjenu u praksi, odn. usvajanje stručno-aplikativnih znanja iz informacionih tehnologija koja omogućavaju transfer znanja u radnim i tehnološkim procesima.
Cilј je osposoblјavanje za brzo i efikasno uklјučivanje svršenih studenata u proizvodni proces i efikasno profesionalno angažovanje na radnom mestu. Takođe je cilј izgradnja profesionalne etike u radu i odgovornosti na poslu, koje su značajne u oblasti sofisticiranih informacionih tehnologija u kojima su moguće velike zloupotrebe radne i interpersonalne etike.
U cijelom programu naglasak je na sticanju praktičnih i primjenjivih znanja i veština koji proizilaze iz teorijskih i metodoloških uvida i razumjevanja hardversko-softverskih koncepta iz naučnih oblasti računarstva i informatike. Iz većine predmeta se rade praktični radovi/projekti i veliki broj zadataka. Po završetku studija, student je potpuno osposobljen za uspješan rad i profesionalnu karijeru u svim oblastima softverskog inženjeringa, informacionih tehnologija i računarske bezbjednosti i zaštite.
Studijski program podrazumjeva sticanje vještina za samostalan rad u programskim paketima namjenjenim za razvoj, projektivanje, dizajn, kodiranje i implementaciju različitih softverskih proizvoda, paketa i sistema kao što su RAD alati za dizajn, konstruisanje i programiranje u programskom jeziku C++, alati razvojnog okruženja za JAVA programski jezik, Eclipse razvojno okruženje za kreiranje i testiranje mobilnih aplikacija u operativnom sistemu Android, detaljno poznavanje PHP programskog jezika i integracija PHP programskog jezika i AJAX tehnologije, korišćenje ADO, OLE, i SQL-a. softverskih tehnologija, za razvijajanje Internet aplikacija, te da integrišu Microsoft Office aplikacije u druge programe, alati za rad u mašinskim jezicima i asemblerima, da na formalan način opišu sintaksu jezika i primenom standarnih alata konstruišu jednostavnije jezičke procesore i translatore.
Studenti će moći primijeniti opšti postupak razvoja paralelnog programa uz postizanje željenih osobina algoritma. Kroz praktičan rad studenti stiču iskustvo u razvoju paralelnih aplikacija i upoznaju se sa programskim alatima za njihovu izradu.
Vještine primjene tehnologija za razvoj interneta inteligentnih uređaja.
Vještine instalacije, konfigurisanja i umrežavanja u sistemu Window Server 2016, konfigurisati Hyper-V virtualne mašine, instalirati i konfigurisati Aktivni direktorij, te upravljati prostorom za pohranu podataka, vještine održavanje i administraciju Microsoft SQL Servera 2016.
Studenti posjeduju vještine upravljanja ključnim bezbjednosnim aspektima i tehnologijama zaštite računarskih mreža, korištenje binarnih alata, alata za disasembliranje i debagiranje, sandbox alata za kreiranje virtuelnog mašinskog i mrežnog okruženja u cilju računarske i mrežne forenzike. Vještine operativnog rada sa aplikacijama koje čine dio PKI infrastrukture i da samostalno pripreme i odrade prijavu nekog pravnog lica za pribavljanje digitalnih sertifikata. Pojeduju vještine administratora podsistema bezbednosti u sistemima elektronskog i mobilnog bankarstva.
U saradnji sa korporacijom Microsoft studentima će tokom obrade kompatibilnih predmeta biti obezbjeđeni Microsoftovi obrazovni kursevi (Microsoft Official Courses) koji će biti uključeni u studijski program u dijelu izvođenja vježbi, seminara, praktikuma i pedagoških radionica radi prožimanje teorijskih sadržaja nastavnih predmeta sa praktičnim i profesionalnim sadržajima pripreme studenata za profesionalni razvoj.
Planirani su sljedeći Microsoft kursevi:
- Kurs: 98-349 Windows Operating System Fundamentals
- Kurs: 98-361 Software Development Fundamentals
- Kurs: 70-762 Developing SQL Database
- Kurs: 98-366 Networking Fundamentals
- Kurs: 98-361 Software Development Fundamentals (VB)
- Kurs: 98-383 Introduction to Programming Using HTML and CSS
- Kurs: 98-369 Cloud Fundamentals
- Kurs: 98-364 Win. Srv. Administration Fundamentals
- Kurs: 98 365 Database Fundamentals
- Kurs: 98-367 Security Fundamentals
- Kurs: 70-744 Securing Windows Server
- Kurs: 70-346 Managing Office 365 Identities and Requirments
- Kurs: 98-381 Introduction to Programming Using Pyton
- Kurs: 70-742 Identity with Windows Server
- Kurs: 74-343 Managing project with Microsoft project
- Kurs: 70-462 Administring Microsoft SQL Server
- Kurs: 70-483 Programming in C#
- Kurs: 98-375 HTML5 Application Development Fundamentals
- Kurs: 70-357 Developing Mobile Apps
Najvažniji element društvene opravdanosti izvođenja studijskog programa “Inženjering informacionih tehnologija“ je relevantnost zvanja i zanimanja za koje je svršeni student ovog studijskog programa osposobljen za domaće i međunarodno tržište rada, te mogućnost zaposlenja diplomiranih studenata.
Uzevši u obzir da su danas svi poslovi zasnovani na neposrednoj ili posrednoj primjeni informacionih tehnologija, bilo kao poslovi u samoj industriji informacionih tehnologija, ili poslovi u ostalim privrednim granama koji koriste u svom radu informacione tehnologije (hardversko-softverska sredstva za rad), kao i svaki dio naših života koji je protkan informacionim tehnologijama od multimedije, preko pametnih uređaja do komunikacione infrastrukture i socijalnih mreža, od učenja uz pomoć informaciono-komunikacionih tehnologija do zdravstvene infrastrukture, možemo konstatovati da je čovjek postao apsolutni zavisnik od informaciono-komunikacionih i multimedijalnih tehnologija (Internet, mobilni telefoni, digitalna televizija, društvene mreže, …), čime i globalna civilizacija postaje digitalna civilizacija. Jasno je da svršeni studenti studijskog programa “Inženjering informacionih tehnologija” imaju ogromne mogućnosti za stručno djelovanje i zaposlenje, kako kod nas, tako i u inostranstvu, jer ovaj studijski program pokriva trenutno najpromptnije i tehnološki najzahtjvenije oblasti u okviru informacionih tehnologija: programiranje i softverski inženjering s jedne strane, računarsku bezbjednosti i zaštitu informacija s druge strane.
S obzirom na izuzetno široko polje djelovanja, mogući su mnogi modeli zaposlenja u oblasti softverskog inženjeringa i računarske bezbjednosti, od samostalnog nastupanja na globalnom tržištu (free lancing), preko rada u timovima, samostalnim IKT firmama, do obavljanja prestižnih poslova podrške, uvođenja, razvoja i održavanja informacionih tehnologija i sredstava u malim, srednjim i velikim korporacijima. Poslovi u oblasti informacionokomunikacionih tehnologija su među najtraženijim poslovima na globalnom tržištu rada. Prednost ovih poslova je što imaju najviši nivo transparentnosti u odnosu na sinhronizaciju vremena i prostora jer se veliki dio tih poslova može obavljati sa udaljenih lokacija i kao visoko kreativni poslovi imaju i visok nivo samostalnosti i autonomije.
Prema važećoj Klasifikaciji zanimanja BiH – KZBiH-08 (Agencija za statistiku BiH je uvela i primjenjuje Klasifikacije zanimanja BiH – KZBiH-08 koja se zasniva na međunarodnoj klasifikaciji zanimanja ISCO-08 i koja je objavljena u Sl. glasniku BiH br. 100/10 i Sl. glasniku RS br. 40/11) studenti koji završe studijski program “Inžanjering informacionih tehnologija” osposobljeni su za prestižna zanimanja i poslove koji su u ovom Nastavnom planu i programu navedeni i razvrstani prema Međunarodnoj standardnoj klasifikaciji zanimanja usvojenoj 2008 god. od strane Međunarodne organizacije rada–ILO (“International Standard Classification of Occupations” oznaka: ISCO-08):
133 Direktori/direktorke za informacionu i komunikacionu tehnologiju
1330 Direktori/direktorke za informacionu i komunikacionu tehnologiju
25 Stručnјaci/stručnјakinјe za informacione i komunikacione tehnologije
251 Stručnјaci/stručnјakinјe za razvoj i analitičari/analitičarke programske opreme i računarskih aplikacija
2511 Sistemski analitičari/analitičarke
2512 Stručnјaci/stručnјakinјe za razvoj softvera
2513 Stručnјaci/stručnјakinјe za web i multimediju
2514 Programeri/programerke računarskih aplikacija
2519 Stručnјaci/stručnјakinјe za razvoj i analitičari/analitičarke programske opreme i računara, d.n.
252 Stručnјaci/stručnјakinјe za baze podataka i računarske mreže
2521 Dizajneri/dizajnerkinјe i administratori /administratorke baza podataka
2522 Sistem administratori/administratorke
2523 Stručnјaci/stručnјakinјe za računarske mreže
2529 Stručnјaci/stručnјakinјe za baze podataka i računarske mreže
35 Tehničari/tehničarke u oblasti informacione i komunikacione tehnologije
351 Tehničari/tehničarke za korisničku podršku informacionoj i komunikacionoj tehnologiji
3511 Tehničari/tehničarke u oblasti informacione i komunikacione tehnologije
3512 Tehničari /tehničarke za korisničku podršku informacionoj i komunikacionoj tehnologiji
3513 Tehničari /tehničarke računarskih mreža i računarskih sistema
3514 Tehničari /tehničarke za web stranice
352 Tehničari/tehničarke za telekomunikacije i emitovanјe
3521 Tehničari/tehničarke za emitovanјe i audiovizuelno snimanјe
3522 Tehničari/tehničarke za telekomunikacije
Opis nekih od gore navedenih poslova:
1330 Menadžer informaciono-komunikacionih tehnologija
Osnovno zanimanje: “Diplomirani inženjer računarstva i informatike”
Planiranje, upravljanje i koordinacija razvoja, implementacije i održavanja računarskih i komunikacijskih sistema.
Zadaci na ovim poslovima uključuju:
- utvrđivanje potreba korisnika, menadžmenta, dobavljača kako bi se ispunili zahtjevi i potrebe iz sistem-specifikacija;
- Kreiranje i upravljanje IKT strategijama, politikama i planovima;
- Instalacija IKT resursa i pružanje obuke korisnika;
- Upravljanje IKT operacijama što podrazumijeva analizu radnih procesa, uspostavljanje prioriteta, razvoj standarda i postavljanje rokova
- Nadgledanje sigurnosti IKT sistema;
- Raspodjela, praćenje i upravljanje radom sistem analitičara, programera i drugih radnika iz IKT sistema
- Evaluacija korištenih tehnologija i prijedlog unapređenja nad sistemima;
- Utvrđivanje i upravljanje budžetom, kontrola troškova i obezbjeđivanje efikasnog korišćenja resursa;
- Uspostavljanje i upravljanje operativnih i administrativnih procedura;
- Nadzor nad selekcijom, obukom i performansom kadra;
- Predstavljanje organizacije na IKT konvencijama, seminarima i konferencijama;
Primjeri ostalih zanimanja koja su klasifikovana u okviru ove kategorije:
- Direktor za razvoj aplikacija
- Direktor za informacione tehnologije
- Direktor upravljanja nad operacijama
- Direktor za upravljanje podacima
- Direktor IKT razvoja
- Direktor informacionog sistema
- Direktor za mrežnu infrastrukturu
Neka povezana zanimanja koja su klasifikovanu u okviru drugih kategorija:
- Website designer – 2166
- Webmaster – 3514
- Website administrator – 3514
- Website technician – 3514
2512 Stručnjak za razvoj softvera
Osnovno zanimanje: “Diplomirani inženjer računarstva i informatike “
Stručnjaci za razvoj softvera su osposobljeni da pronađu, analiziraju i evaluiraju postojeće ili nove softverske aplikacije, operativne sisteme i da dizajniraju, razvijaju, testiraju i održavaju softverska rješenja koja treba da zadovolje potrebe korisnika.
Zadaci na ovim poslovima uključuju:
- Shvatanje, analiza i evaluacija potreba za razvoj softverskih aplikacija i operativnih sistema
- Dizajn i razvoj softverskih sistema
- Konsultacije sa inženjerskim timom radi evaluacije odnosa hardvera i softvera;
- Razvoj i upravljanje nad procedurama varijacije i testiranja;
- Modifikacije postojećih softvera kako bi se eliminisale greške, uspostavio novi hardver, unaprijedio korisnički interfejs ili poboljšale performanse.
- Upravljanje nad procesom razvoje softvera i razvoj dokumentacije;
- Evaluacija, razvoj, unaprijeđenje i dokumentovanje procedura za okruženja operativnih sistema i aplikativnog softvera.
- Usaglašavanje sa kupcima radi održavanje softverskog sistema;
Primjeri ostalih zanimanja koja su klasifikovana u okviru ove kategorije:
- Analitičar-programer,
- Dizajner softvera,
- Softver inženjer
2514 Programer računarskih aplikacija
Osnovno zanimanje: “Diplomirani inženjer računarstva i informatike “
Programeri pišu i održavaju programski kod, opisan prema tehničkim uputstvima i specifikacijama, za softverske aplikacije i operativne sisteme.
Zadaci na ovim poslovima uključuju:
- pisanje i održavanje programskog koda prema tehničkim uputstvima i specifikacijama, u skladu sa akreditovanim standardima;
- unapređivanje i proširivanje postojećih programa u cilju povećavanja efikasnosti ili prilagođavanja novim zahtjevima;
- testiranje programa i softverskih aplikacija u cilju otklanjanja potencijalnih nedostataka;
- kompajliranje i izrada dokumentacije programskog proizvoda;
- Identifikovanje tehničkih problema i pružanje tehničke podrške.
2523 Stručnjaci za računarske mreže
Osnovno zanimanje: “Diplomirani inženjer računarstva i informatike “
Stručnjaci za računarske mreže istražuju, analiziraju i predlažu strategije za razvoj mrežne arhitekture, njihove implementacije, te održavanja i konfiguracije mrežnog hardvera i softvera. Prate rad mreže, detektuju probleme i optimizuju njene performanse.
Zadaci na ovim poslovima uključuju:
- analiza, razvoj, interpretacija i evaluacija složenog sistem dizajna, kao i specifikacija arhitekture sistema, modela podataka i dijagrama pri razvoju, konfiguraciji i integraciji računarskih sistema;
- proučavanje, analiziranje i praćenje mrežne infrastrukture u cilju da se osigura njen optimalan rad;
- predlaže promjene u cilju poboljšanja rada mrežne infrastrukture;
- pruža stručnu pomoć u otkrivanju rješavanju problema
- instalira, konfiguriše, testira, održava i administrira nove i nadograđene mrežne sisteme, aplikacije baza podataka, servere i radne stanice;
- priprema i dopunjava procedure održavanja, vodi dokumentaciju mrežne opreme, bilježi greške, dopune i izmjene u mreži;
- prati saobraćaj, aktivnosti i iskorišćenost kapaciteta u mreži, kako bi se obezbijedio integritet i optimalne performanse.
2529 Stručnjaci za računarsku bezbjednost
Osnovno zanimanje: “Diplomirani inženjer računarstva i informatike “
Ova grupa obuhvata stručnjake za baze podataka i računarske mreže, a koji nisu klasifikovani u grupi 252. Ova grupa uključuje stručnjake u polju zaštite informaciono-komunikacionih tehnologija.
Zadaci na ovim poslovima uključuju:
- izrada plana za zaštitu elektronskih dokumenata od slučajnog ili neovlašćenog modifikovanja ili brisanja;
- obuka korisnika i podizanje svijesti o sigurnosti u informatici, sa ciljem da se osigura što veća sigurnost i produktivnost informacionog sistema;
- diskutovanje sa korisnicima o pitanjima kao što su: potrebe za pristupom određenim resursima, kršenja bezbjednosnih protokola, programskim izmjenama i sl.;
- praćenje izvještaja o računarskim virusima u cilju obezbjeđivanja adekvatne zaštite sistema;
- unaprijeđenje sigurnosnih dokumenata i njihovo pridruživanje novom softveru, ispravljanje grešaka ili promjena individualnih pristupnih statusa;
- praćenje korišćenja podataka i regulacija pristupa sigurnosnim podacima na računaru;
- procjena rizika i izvršavanje testiranja sistema obrade podataka, kako bi se obezbijedila funkcionalnost obrade podatka i sigurnost postupa;
- enkripcija prenosa podataka i implementacija zaštitnog zida (engl. Firewall), u cilju zaštite povjerljivih podataka i da bi se spriječio neželjeni pristup.
Prema istraživanju Američkog zavoda za zapošljavanje, IT sektor se nalazi na vrhu liste najtraženijih i najatraktivnijih zanimanja današnjice i svi pokazatelji pokazuju da će tu poziciju zadržati i u budućnosti. Prema ovom istraživanju “tradicionalna“ zanimanja u IT sektoru poput sistem administratora, programera, WEB administratora i analitičara i dalje zadržavaju čvrstu poziciju, ali se danas pojavljuju nova zanimanja u drugim smjerovima u oblasti informacionih tehnologija koja se razvijaju intenzivno i za kojima eksponencijalno raste potražnja. Američki zavod za zapošljavanje navodi ta zanimanja:
- Mrežni administrator
- Stručnjak za razvoj softvera
- Internet preduzetnik
- Stručnjak za 3D animacije
- Producent audio i video sadržaja
- Stručnjak za digitalnu filmsku produkciju
- Stručnjak za razvoj simulacije okoline
- Programer računarskih video igara
- Stručnjak za bioinformatiku
- Stručnjak za medicinsko modeliranje
Standardni poslovi u ovoj oblasti u SAD(*) su kategorisani pod šifrom 15-1133.00 – “Software Developers, System Software”. Za ove poslove ostvaruju se prosječna primanja u 2016. godini od 106.860,00 US $ sa ukupno 425.000 zaposlenih (podaci za 2016. godinu) i predviđanjima novog zaposlenja za 32.700 stručnjaka u periodu u narednih 8 godina.
Zanimanje 15-1131.00 – “Computer Programmers” ostvaruje prosječna godišnja primanja u 2016. godini od 79,840US $ sa ukupno 295.000 zaposlenih (podaci za 2016. godinu) i predviđanjima novog zaposlenja za 15.400 stručnjaka u periodu u narednih 8 godina.
(*) Podaci preuzeti sa “The Occupational Information Network (O*NET) WEB portala https://www.onetonline.org/ koji je razvijen pod sponzorstvom US Department of Labor/Employment and Training Administration (USDOL/ETA).
Studijski program “Inženjering informacionih tehnologija“ upravo osposobljava studente za veći dio nabrojanih zanimanja, što pokazuje da se radi o izuzetno atraktivnom i bitnom studijskom programu koji prati svjetske trendove i kao takav apsolutno ispunjava društvenu opravdanost izvođenja.
Mora se naglasiti da u oblasti računarskog programiranja postoje i velike mogućnosti za rad i zaradu u vidu “outsourcing”-a. Suština ovog savremenog načina rada je da se poslovi i radni zadaci preuzimaju putem Interneta, a na isti način se šalju i rezultati rada. Mogućnost ovakvog rada u domenu programiranja su veće od većine drugih primjena informacionih tehnologija. Svjetsko tržište u oblasti softverskog inženjeringa i računarske bezbjednosti je ogromno, sa daleko većom potražnjom za stručnim i kreativnim radom od trenutne ponude koju pružaju stručnjaci – rezidenti u tim zemljama. Problem je što radovi u ovoj oblasti zahtjevaju visoka znanja koje se stiču studijem na visokoškolskom nivou, značajne vještine u korištenju različitih softverskih alata u oblasti programiranja koje se stiču kroz praktični dio studija, ali i kroz radno iskustvo i posjedovanje kritične mase inovativnosti i kreativnosti. Ogromne su prednosti ovakvog načina rada jer mladi i talentovani stručnjaci mogu da rade u vlastitom radnom okruženju, ne napuštajući svoje lokalne zajednice i ne putujući u inostranstvo, pri čemu se ostvaruju prihodi dovoljni za kvalitetan život i finansiranje porodice. Time se bitno doprinosi smanjenju “odliva mozgova” i djelimično rješava pitanje nezaposlenosti.
Studijski program “Inženjering informacionih tehnologija” je interdisciplinarnog karaktera tako što obrazuje studente u više užih oblasti računarstva i informatike: softverskog inženjeringa, informacionih tehnologija i računarske bezbjednosti.
Međutim, studijski program ” Inženjering informacionih tehnologija” je u okviru interdisciplinarnog pristupa fokusiran na informacione tehnologije koje daju podlogu tzv. nadolazečim novim računarskim i informacionim tehnologijama u oblastima primjenjenih računarskih mreža, mobilnog računarstva, računarske bezbjednosti, računarstva pametnih uređaja, transparentnim platformskim tehnologijma, distribuiranom i paralelenom programiranju, dajući istovremeno studentima i solidnu osnovu znanja iz baznih računarskih disciplina vezanih za arhitekturu računarskih sistema, teoriju programiranja, internet tehnologije. Takođe je daleko veći fond časova praktične nastave i vježbi koji omogućava studentima ovladavanje kompleksnim softverskim alatima vezanim za sve oblike primjene računarskog programiranja i zaštite.
U tom aspektu se ovaj studijski program razlikuje u odnosu na slične studijske programe iz bližeg i daljeg okruženja, što čini i njegovu jedinstvenost, obzirom da obrazuje stručnjake koji posjeduju veće informatičke kompetencije u odnosu na postojeće kadrove u ovoj oblasti i u odnosu na većinu kadrova koji se školuju na sličnim studijskim programima. Naime, na sličnim studijskim programima u okruženju, fokus je stavljen na informacione tehnologije a manje na napredno programiranje, softverski inženjering i računarsku bezbjednost.
Iz navedenih razloga ovaj studijski program je društveno značajan jer popunjava evidentnu prazninu za kadrovima sa vrlo specifičnim profilima i specifično definisanim kompetencijama.
Panevropski univerzitet APEIRON i kompanija MICROSOFT već dugi niz godina imaju odličnu saradnju na različitim poljima. APEIRON je bio jedan od prvih Microsoft IT Academy Program member na ovom prostoru. Članstvo Panevropskog univerziteta u ovom edukativnom Microsoft programu svojevremeno je lično potpisao Steve Ballmer, a nastavak uspješne saradnje potvrdio CEO Satya Nadella. Vrhunac saradnje je potpisivanje Memoranduma o razumijevanju, čime je obezbijeđeno učešće kompanije Microsoft u razvoju studijskog programa “Inženjering informacionih tehnologija”. Memorandumom je predviđena i opcija ostvarivanja buduće saradnje u samoj implementaciji studijskog programa “Inženjering informacionih tehnologija”.
MOC Microsoft Official Courses
Mnogi predmeti koji su obuvaćeni nastavnim planom studijskog programa “Inženjering informacionih tehnologija” značajno se preklapaju sa nastavnim sadržajima po kojima se polažu Microsoft Official kursevi te predstavljaju dobru osnovu u kasnijoj pripremi za pristupanje polaganju tih ispita u ovlašćenim testnim centrima (Panevropski univerzitet je licencirani testni centar u sistemima “PEARSON VUE” i “CERTIPORT).