Poslovna informatika

Računarski stručnjaci obavljaju poslove istraživanja teorijskih aspekata i operativnih postupaka upotrebe računara (poput računara za potrebe u arhitekturi i dizajnu), razvoj uređenja podataka i baza podataka, algoritama, umjetne inteligencije, računarskih jezika, komunikacije sa podacima i robotike; ocjenjivanje, planiranje i kreiranje konfiguracija opreme i programa za posebne primjene; kreiranje, pisanje, testiranje i održavanje računarskih programa; izradu stručnih radova, dokumentacije i priručnika.

Ti poslovi mogu uključivati i nadzor nad ostalim radnicima.

Projektanti računarskih sistema, sistem inžinjeri i programeri istražuju, poboljšavaju ili razvijaju računarske koncepcije i operativne metode, savjetuju o njima ili su uključeni u njihovu praktičnu primjenu, te pišu, testiraju i održavaju računarske programe u skladu sa potrebama korisnika računarskih sistema.

Ti poslovi uključuju:

• istraživanje načela i operativnih postupaka računara i sistema koji se temelje na računarima za informacijsko komuniciranje i obradu podataka, planiranje, projektovanje, te upravljanje procesima i proizvodnjom;
• razvijanje i održavanje sistematske programske podrške, uvođenje baza podataka te algoritama, umjetne inteligencije i robotike;
• praćenje tehničkog razvoja računara, vanjske opreme, računarskih metoda i programske podrške, njihovih mogućnosti i ograničenja, te doprinos tom razvoju;
• održavanje rječnika podataka i programske podrške za upravljanje bazama podataka, kako bi se osigurala valjanost i zaštita podataka;
• oblikovanje, pisanje, održavanje i osavremenjavanje sistemske programske podrške;
• projektovanje, uspostavljanje računarskih mreža i upravljanje njima;
• razvoj boljih metoda i instrumenata, uključujući i računarske jezike, za pisanje, dokumentiranje i održavanje sistemske programske podrške;
• analizu korisničkih zahtjeva radi utvrđivanja odgovarajućeg sastava opreme i programske podrške, imajući u vidu i potrebe daljeg razvoja, te pripremu analiza isplativosti;
• izradu programskih specifikacija, izvještaja i priručnika sa upustvima u kojima se navode metode rada i održavanja opreme i programske podrške;
• proučavanje namjene korisničkih programa, zahtjeva za izlaznim podacima, prirode i izvora ulaznih podataka, unutrašnjih provjera i drugih potrebnih kontrola, zajedno sa stručnjacima za područje na kojem će se programi koristiti;
• pripremu detaljnog logičkog dijagrama tokova i određivanje redoslijeda koraka za unos podataka i njihovu obradu;
• Izradu i osiguravanje detaljne dokumentacije o programskoj podršci u mašinskom kodu, programskom prevodiocu ili nekom jeziku visokog nivoa, testiranje programa i uklanjanje grešaka;
• održavanje programa i njihove dokumentacije pri izmjeni ulaznih ili izlaznih specifikacija, odnosno sastava opreme;

Ostali računarski stručnjaci obavljaju poslove:

• vođenja projekata izgradnje informacionih sistema uključujući njihovo aktiviranje;
• vođenje organizacionih jedinica koje održavaju operativnost i integritet uspostavljenih informacionih sistema, te osiguranje njihovog stalnog i brzog rasta i razvoja u skladu sa potrebama i razvojem preduzeća ili ustanova;
• vođenje organizacionih jedinica za elektronsku obradu podataka;
• savjetovanje korisnika o načinu rješavanja pojedinih problema informatičke tehnologije, odnosno optimalnog zadovoljavanja njihovih informatičkih potreba

Najopštije generičke kompetencije na nivou svakog od ciklusa obrazovanja, koje mora da posjeduje svaki svršeni student bez obzira na studijski program odn. ustanovu u kojoj je završio visokoškolsko obrazovanje, definisani su:

• Dablinskim deskriptorima (Dublin descriptors), koji predstavljaju skup kriterijuma o očekivanim postignućima i sposobnostima studenata za razlikovanje različitih ciklusa obrazovanja, koji su predloženi od Zajedničke inicijative o kvalitetu (Joint Quality Initiative – JQI), i koji su prihvaćeni kao osnova opisa svakog ciklusa obrazovanja na ministarskom sastanku u Bergenu maja 2005. godine.
• Opštim okvirom kvalifikacija u evropskom visokom obrazovanju (Framework for Qualifications of the European Higher Education – EQF for HE) koji je usvojen na ministarskom sastanku u Bergenu maja 2005. godine.

Ove kompetencije su kategorizovane kao instrumentalne, interpersonalne i sistemske:

• Instrumentalne kompetencije obuhvataju:
• Kognitivne sposobnosti, razumjevanja i manipulacije idejama i mislima.
• Metodološke sposobnosti komunikacije sa okolinom: organizovanje vremena i strategije učenja, donošenja odluka ili rješavanja problema.
• Tehnološke sposobnosti vezane za korišćenje tehno-loških sredstava, računara i primjena vještine upravljanja informacijama.
• Jezičke sposobnosti kao što su pisana i usmena komunikacija ili znanje stranih jezika.
• Interpersonalne kompetencije: Individualne sposobnosti koje obuhvataju sposobnost izraža-vanja svojih osjećanja, socijalne vještine kao što su inter-personalne vještine, rad u timovima, ili izražavanje društvene i etičke posvećenosti. Ove kompetencije omogućavaju procese društvene interakcije i saradnje.
• Sistemske kompetencije su one vještine i sposobnosti koje se odnose na cjelokupnesisteme. One predstavljaju kombinaciju razumjevanja, senzibiliteta i znanja pomoću čegaće osoba moći da sagleda u kakvom su odnosu pojedini dijelovi i na koji način činecelinu. U ove sposobnosti spadaju sposobnost planiranja promjena u cilju poboljšanjačitavih sistema i stvaranja novih sistema. Za sistemske kompetencije potrebno jeprethodno usvajanje instru-mentalnih i interpersonalnih kompetencija

Kvalifikacije koje predstavljaju uspješan završetak prvog ciklusa (180-240 ECTS bodova) dodjeljuju se studentima koji:

• pokažu znanje i razumijevanje u području studija, koje se nadovezuje na njihovo srednjoškolsko obrazovanje i koje je uobičajeno na nivou prvog ciklusa, uz podršku odgovarajućih resursa za učenje na visokoškolskom nivou (univerzitetskih udžbenika, informacionih i komunikacijskih tehnologija), koje uključuje i aspekte poznavanja naprednih dostignuća u datom području studija;
• mogu da primjene detaljno znanje i kritičko razumijevanje principa vezanih za dato područje studija/discipline na način koji pokazuje profesionalan pristup radu ili struci, te posjeduju kompetencije koje se obično iskazuju sposobnošću formiranja i potkrepljivanja mišljenja i stavova argumentima i sposobnošću rješavanja problema unutar datog područja studija;
• imaju sposobnost da prikupljaju i tumače relevantne podatke (unutar datog područja studija) na osnovu kojih donose sudove koji mogu da sadrže i razmišljanja o relevantnim društvenim naučnim ili etičkim pitanjima;
• mogu primijeniti osnovne metode sticanja znanja i aplikativna istraživanja u datoj disciplini, te su u stanju da odluče o tome koji pristup da upotrijebe za rješavanje datog problema, i svjesni su u kojoj mjeri je odabrani pristup primjeren rješavanju takvog problema;
• mogu iznositi i prenositi informacije, ideje, probleme i rješenja auditoriju koji je specijalizovan za dato područje izučavanja, ali i auditoriju koji nije specijalizovan, uz korištenje odgovarajućeg jezika (a tamo gdje je to primjereno, i jednog ili više stranih jezika) i uz korištenje komunikacijskih tehnologija;
• su izgradili vještine učenja neophodne za dalji studij, uz visok stepen autonomije i akademskih vještina i svojstava neophodnih za istraživački rad, shvatanje i procjenu novih informacija, koncepata i dokaza iz različitih izvora;
• posjeduju temelj za buduće samousmjeravanje i cjeloživotno učenje;
• su stekli interpersonalne vještine i vještine timskog rada, primjerene za zapošljavanje i/ili dalji studij.

Program IT Inženjeringa zasniva se na sledećim opštim principima koji utiču na obrazovne ishode:

• Informatika je oblast koja se proteže znatno preko granica računarske tehnike. Pojedinačne discipline koje pokrivaju sa računarske nauke ne mogu da pokriju puni opseg predmeta koji čine informatički kurikulum;
• Kompjuterske nauke svoje osnove baziraju na širokom mnoštvu različitih disciplina. Od studenata se zahtjeva da prihvate koncepte iz mnogih različitih naučnih disciplina i da nauče da integrišu teoriju i praksu;
• Brza promjena računarskih nauka zahtjeva stalan uvid u promjene u kurikulumu;
• Razvoj nastavnih programa uvažava primjenu ICT u pedagoškoj praksi i promjene u samoj pedagoškoj tehnologiji kao i znaćaj cjeloživotnog učenja;
• Pored fundamentalnih znanja svi studenti stiču i određene ključne vještine;
• Znanja su bazirana na međunarodnim iskustvima;
• Edukacija uključuje profesionalnu praksu kao integralnu komponentu dodiplomskih studija;

SPECIFIČNE KOMPETENCIJE programa proizilaze iz nastavnih modula studijskog jezgra u oblasti poslovne informatike, informacionih tehnologija, ekonomije i menadžmenta što podrazumjeva poznavanje tehnološkog okruženja kako bi studenti mogli da efikasno koriste respektivne informatičke resurse i druge ekonomske instrumente razumjevajući pri tom parametre makro/mikro ekonomskog okruženja i identifikujući uticaje ovih elemenata na poslovnu organizacijui poslovne funkcije.

To podrazumjeva sposobnost identifikovanja bitnih karakteristika i funkcionalnih područja primjene informacionih tehnologija u praksi poslovnih organizacija i ustanova kako bi bili sposobni da definišu promjene u poslovnoj organizaciji i da se izbore sa promjenama u poslovnom okruženju.

Studenti su obučeni da razumjevaju detalje poslovnih funkcija, tipove poslova i poslovnih operacija, specifičnosti različitih tipova i veličina preduzeća, geografskih regija, poslovnih sektora i da povežu ove faktore sa osnovnim znanjima. Kompetencije analize, sinteze i kritičnog promišljanja u poslovnim i menadžerskim oblastima omogućavaju uspješno upravljanje kompanijama (alati i koncepti), planiranje, kontrolu i reviziju poslovne organizacije i izradu konsultantskih planova.

Studenti takođe preuzimaju osnovne kompetencije u sporednim područjima koja su indirektno vezana za poslovni proces kao što su: mikro i makro ekonomije, marketing-menadžment istraživanja, preduzetništvo, poslovni ugovori, tehnologija i inženjering – razumjevanje tehnološke pozadine poslovnih procesa i veza sa istraživanjem tržišta, tehnološka predviđanja, socijalna i marketing psihologija, matematički i statistički metodi i alati.

U oblasti poslovne logistike studenti preuzimaju kompetencije vezane za upravljačko računovodstvo, menadžment hartija od vrijednosti, različite instrumente plačanja, poslovanje u berzama, špediciju i distribuciju.

Savremeni svijet ulazi u informatičku civilizaciju u kojoj su najznačajniji resursi informacije i sredstva za akviziciju, prenos, obradu i disemenaciju informacija. Mediji postaju informacioni servisi a Internet postaje univerzalni multimedijalni mega-medij razmjene i plasiranja informacija u interaktivnom obliku.

Stoga su opšti ciljevi studijskog programa “Poslovna informatika” kao svojevrsnog inženjeringa informacionih tehnologija koji je primjenjen prvenstveno u poslovnom procesu, da obezbjedi prenošenje primjenljivih i aktuelnih znanja iz oblasti informacionih tehnologija i biznisa iproizvede IT stručnjake nove generacije koji su osposobljeni za uspešan ulazak na dinamično tržište informacionih tehnologija.

Osnovna opšta misija Fakulteta informacionih tehnologija je:

• Osnivanje kompetentne visoko-školske institucije bazirane na nastavnim planovima i programima savremenih računarskih, mrežnih i komunikacionih tehnologija, čiji je osnovni cilj da se ponude duboka i operativna znanja iz naučnih područja računarskih nauka, informacionih tehnologija, informacionih sistema, računarskog inženjeringa, kao i sposobnosti u praktičnim primjenama savremenog menadžmenta.
• Implementiranje savremenog didaktičkog pristupa kroz diajalog-sistem i mentorski podržan proces studiranja, koji kombinuje osnovne studije sa praktičnim angažovanjem studenat na terenu i u studentskim istraživačkim radovima.

Obzirom na izuzetnu dinamiku u naučnim poljima koja pokrivaju računarske nauke i informacione tehnologije, te obzirom na veliku kompetetivnost tržišta informacionih tehnologija, primarni zadatak studijskog programa poslovne informatike (inženjeringa informacionih tehnologija) je da studente osposobi za dalje kolaborativno i samostalno sticanje znanja, kako kroz metodološki aspekt nastavnih sadržaja, tako i kroz specifičan interdisciplinarni i akcioni pristup u elaboraciji tih sadržaja.

Obrazovni cilj je usvajanje modula akademsko-opšteobrazovnih znanja iz disciplina koje omogućavaju razumjevanje i tehničku komunikaciju sa drugim tehničkim strukama i afirmišu multidisciplinarnost radnih timova, na koje će informatičari biti nužno upućeni na poslovima na kojima budu radili.

Takođe usvajanje naučno-stručnih znanja iz računarskih nauka koja obezbjeđuju njihovu primjenu u praksi, odn. usvajanje stručno-aplikativnih znanja iz informacionih tehnologija koja omogućavaju transfer znanja u radnim i tehnološkim procesima.

Cilj je osposobljavanje za brzo i efikasno uključivanje svršenih studenata u proizvodni proces i efikasno profesionalno angažovanje na radnom mestu.

Takođe je cilj izgradnja profesionalne etike u radu i odgovornosti na poslu, koje su značajne u oblasti sofisticiranih informacionih tehnologija u kojima su moguće velike zloupotrebe radne i interpersonalne etike.

Diplomirani studenti studijskog programa “Poslovne informatike” (Inženjering informacionih tehnologija) posjeduju vještine upravljanja složenim informacionim tehnologijama koje obuhvataju hardversku i softversku komponentu i koje su bazirane na razumjevanju interakcije ovih komponenti u složenim informacionim sistemima. Studenti su osposobljeni da brzo preuzimaju i dalje razvijaju složene računarske “interfejse”, te da u različitim programskim i aplikativnim okruženjima dizajniraju i kreiraju sofisticirane programske proizvode, grafičke i multimedijalne proizvode i da obezbjede interakciju između različitih proizvoda.

Posebna je sposobnost studenata da efikasno pretražuju i disemeniraju baze znanja na multimedijalnim i mrežnim medijima, te da obezbijede neposrednu upotrebnu vrijednost tiz znanja.

Diplomirani studenti i diplomirani studenti-specijalisti Fakulteta informacionih tehnologija su osposobljeni za prestižna zanimanja kao što su: sistem-inženjeri i sistem-administratori, sistem-analitičari i projektanti informacionih sistema, softver-diveloperi i programeri aplikativnog softvera, WEB dizajneri i programeri, administratori računarskih mreža, menadžeri poslovnih informacionih sistema i informacionih sistema javne uprave, administratori proizvodnih IS. menadžeri poslovnih finansija i investicioni menadžeri, savjetnici za tržišno poslovanje u oblasti IT sektora, menadžere kontrole kvaliteta, stručne saradnike na istraživanju i planiranju.

U okviru studija stvoreni su temelji za doživotnu profesionalnu mobilnost i permanentni stručni razvoj.

Nastavni program studija informatike karakteriše primjena i izučavanje naprednih i savremenih informacionih tehnologija koje predstavljaju vrh tehnološkog domena i čije savladavanje upotpunjuje kompetencije i vještine koje posjeduju diplomirani studenti na ovom studijskom programu

Studenti su osposobljeni za:

• Interoperabilnost;
• Objekt-orjentisano programiranje;
• Korištenje sofisticiranih i intuitivnih API – aplikacionih programskih modula (Aplication Program Interface) za naprednu komunikaciju korisnika sa kompjuterskim sistemom;
• Relacione baze podataka (RDBMS)
• Kompleksno uvezani “embedded” sistemi;
• World Wide Web i njegove primjene;
• Internet orjentisane i hardverski transparentne mrežne (networking) tehnologije;
• Grafika i multimedija;
• Interaktivan karakter računarskih tehnologija (Human-Computer Interaction);
• Softverska sigurnost;
• Tehnologije zaštite, enkripcije i bezbjednosti softvera;
• Različiti aplikacioni domeni i distribuirane obrade;

• Projektovanje i razvoj informacionih sistema
• Menadžment informacionih sistema javne uprave
• Administracija i menadžment računarskih mreža
• Softverski inženjering
• Elektronsko poslovanje (E-commerce, E-banking, E-marketing)
• Računarska grafika i dizajn
• WEB programiranje i dizajn
• Upravljanje informacijama
• Menadžment bezbjednosti IS – kripto & cyber zaštita
• Arhitektura, organizacije i održavanje računarskih sistema
• Ekspertni sistemi

Obrazovni ishodi studijskog programa-POSLOVNA INFORMATIKA