Master studije drugog ciklusa

Master studij 2023/2024

Osnovni cilj studija drugog ciklusa jeste da student-kandidat stekne produbljena opšta znanja utemeljena u osnovnom profesionalnom znanju iz šire naučne oblasti odn. naučnog polja koji su predmet studija, te duboka i specijalistička znanja iz užeg područja vlastitog interesovanja u kojem priprema završni rad, te da stekne potrebno znanje korišćenja naučnih metoda i istraživačkih tehnika u užem području istraživanja, kako bi se osposobio da kreativno rješava kompleksne probleme iz svoje prakse,odn. kako bi se osposobio za dalji naučno istraživački rad.

Pojedinačni ciljevi studija drugog ciklusa koji se ostvaruju na Panevropskom univerzitetu obuhvataju:

1. Sticanje, razvijanje i prenošenje znanja i sposobnosti posredstvom obrazovnog procesa i naučnoistraživačkog rada s ciljem doprinosa razvoju pojedinaca i napretku društva;
2. Pružanje mogućnosti pojedincima da, pod jednakim uslovima produže obrazovanje stečeno u prvom ciklusu, steknu sposobnosti, kompetencije, znanja i vještine visokog obrazovanja u drugom ciklusu i usvoje visoke moralne i humansitičke vrijednosti koje proizilaze iz obrazovnih ciljeva drugog ciklusa;
3. Ostvarivanje strateških ciljeva evropskog prostora visokog obrazovanja, cjeloživotnog učenja i mobilnosti studenata i akademskog osoblja u domenu studija drugog ciklusa;
4. Ostvarivanje kvalifikacionog okvira studija drugog ciklusa koji je kompatibilan sa Kvalifikacionim okvirom u evropskom području visokog obrazovanja i koji omogućava sticanje opštih generičkih sposobnosti i kompetencija drugog ciklusa baziranih na evropskim standardima;
5. Unapređivanje teorijskog okvira i preuzimanje dodatnih kompetencija šire naučne oblasti u kojoj je lociran studij drugog ciklusa kao osnov za unapređena specijalistička i ekspertna znanja i profesionalni razvoj;
6. Stvaranje i održavanje međunarodne uporedivosti standarda, naročito u unutarinstitucionalnom, međuinstitucionalnom, regionalnom i evropskom kontekstu, te da na taj način omogući, pospješi i unaprijedi mobilnost kako za studente i akademsko osoblje, tako i za neakademsko osoblje i građane;
7. Omogućavanje studentima drugog ciklusa sistematsko razumijevanje i savladavanje znanja u njegovom području studija, koje se temelji na znanjima, odnosno proširuje i nadograđuje znanja dodiplomskog studija, i istovremeno predstavlja osnov za originalnost pri razvoju i primjeni ideja u kontekstu istraživačkog rada;
8. Osposobljavanje studenata da mogu primijeniti svoje znanje i razumijevanje, kao i sposobnosti rješavanja problema, na nove i nepoznate sredine unutar šireg (ili interdisciplinarnog) konteksta u vezi sa njihovim područjem studija;
9. Osposobljavanje studenata da primjenjuju konceptualno i apstraktno razmišljanje, uz visok nivo kreativnosti, čime se omogućava formiranje kritičkog mišljenja i razrada alternativnih rješenja, kao i primjena istraživačkog i akademskog rada u datoj disciplini;
10. Osposobljavanje studenata da integrišu znanje i bave se složenim problemima, te da formulišu sudove na osnovu datih informacija, uz spremnost za preuzimanje socijalnih i etičkih odgovornosti vezanih za primjenu tih znanja ili sudova;
11. Sticanje interpersonalnih vještina i vještina timskog rada, primjerenih različitim kontekstima učenja i zaposlenja, osposobljavajući studente za pokretanje inicijative, donošenje odluka u deficitu vremena, rukovođenje i harmonizaciju timova i društvenih grupa.
12. Redefinisanje nastavnih planova i reinženjering studijskih kurikuluma drugog ciklusa u cilju obezbjeđenja odgovarajućih profesionalnih kompetencija studenata i dizajniranja obrazovnog procesa kao stepenaste spirale i ostvarivanja principa cjeloživotnog učenja;
13. Individualizacija i prilagođavanje studija intelektulanoj i psihološkoj mjeri i potrebama studenata kroz interdisciplinarni izborni program, istraživačku praksu i stažiranje.
14. Uvođenje savremenih metoda rada sa studentima kroz interaktivnu nastavu u malim grupama, pedagoške radionice, istraživački rad i projekte, kreativnu participaciju studenata u obrazovnom procesu uz evaluiranje znanja studenata u vidu kontinuiranog procesa praćenja njihovih postignuća i sinteze svih oblika rada;
15. Uspostavljanje i razvijanje svestrane akademske saradnje u domenu studija drugog ciklusa sa drugim visokoškolskim ustanovama iz zemlje i inostranstva, privrednim subjektima i istraživačkim institucijama, sa akcentom na razvoj zajedničkih studijskih programa, naučno-istraživačkih projekata, mobilnosti studenata i akademskog osoblja i razvoja koncepta dvojnih i zajedničkih diploma;

Studijski programi studija drugog ciklusa obezbjeđuju razvoj i sticanje opštih (generičkih) kompetencija nivoa drugog ciklusa kod studenata koje obuhvataju ali se ne iscrpljuju sa sljedećim sposobnostima i vještinama: sposobnošću analize i sinteze, rješavanju problema, sposobnost planiranja i organizovanja, sposobnost donošenja odluka, sposobnost stvaranja novih ideja (kreativnost) i prilagođavanja novim situacijama, vještine upravljanja informacijama (sposobnost da se dobije i analizira informacija iz različitih izvora), timski rad i sposobnost rada u interdisciplinarnim timovima, interpersonalne vještine, sposobnost primjene znanja u praksi i istraživačke vještine, sposobnosti i vještine kreiranja i upravljanja (menadžment) projektima, sposobnost samostalnog učenja, usmena i pisana komunikacija na maternjem i stranom jeziku, etička posvećenost, zatim sticanje produbljenog osnovnog opšteg znanja utemeljenog u osnovnom profesionalnom znanju vezanih za šire naučne oblasti i naučna polja koja su predmet studija, (koja uključuju teorijsko-metodološka znanja bitna za razumjevanje širih teorijskih postavki i koncepta i opštih metodoloških okvira naučnih oblasti), te sticanje specifičnih akademsko-stručnih kompetencija vezanih za uže naučne oblasti i predmete (koji uključuju teorijsko-metodološka, naučno-stručna i opšte-stručna predznanja bitna za razumjevanje sadržaja predmeta ili uže naučne oblasti, aktuelni sadržaj specifičnog znanja odnosnog predmeta/discipline, pristup predmetu, razvoj specifične metodologije predmeta i načina rješavanja problema u toj specifičnoj oblasti, te primjenu znanja).

Univerzitet će u izvođenju studija drugog ciklusa primjenjivati metodološke principe kojima se podstiče interaktivni karakter obrazovnog procesa, samostalnost i uloga studenta kao aktivnog subjekta tog procesa:

• Promjenjena uloga nastavnika kao mentora, savjetnika i motivatora koji omogućava da student sagleda značaj i mjesto određene naučne discipline u sistemu znanja, posreduje u razvijanju sposobnosti razumjevanja i primjene znanja, preuzima ulogu medijatora ličnih interesa i preferencija studenta, koji sagledava specifične sposobnosti studenta i nedostatke u znanju odn. u prethodnom kurikulumu studenta, te na osnovu tih uvida asistira studentu u kritičnoj selekciji didaktičkih materijala i izvora i organizaciji obrazovnih scenarija i situacija;
• Obrazovanje orjentisano ka studentu i njegovim stvarnim mogućnostima i sposobnostima učenja odn. nivou njegovog ulaznog predznanja - zahtjevajući veći stepen učešća (interakcije) studenta u nastavi i istraživanju, da bi se razvile sposobnosti samostalnog upravljanja izvorima informacija i projektima, te sposobnost evaluacije informacija i rezultata istraživanja;
• Ostvarivanje veće pedagoške relevantnosti procesa evaluacije znanja studenta uvo]enjem kontinuirane i kompleksne evaluacije svih faktora postignuća studenta i dodavanjem specifičnih indikatora koji omogučavaju preciznije i prilago]enije mjerenje učinaka obrazovnog procesa;
• Promjena u pristupu obrazovnim aktivnostima kroz posredovanje u naučno-istraživačkom radu studenta, podsticanje ličnog sistematskog učešća studenata u individualnoj i grupnoj pripremi pedagoških sadržaja, u ličnim i grupnim prezentacijama tih sadržaja i u kontinuiranom sagledavanju rezultata istraživanja i učenja;
• Promjena u organizaciji i metodologiji obrazovnog procesa kroz razvoj interaktivne nastave i inovativnih načina participacije studenata u obrazovnom procesu u vidu uvođenja istraživačkog procesa u sistemu učenja, promjene konteksta učenja, promjene pristupa organizaciji učenja, uključivanja koncentrovanih programa, racionalizacije i individualizacije nastavnih planova, definisanja fleksibilinijih programa i pedagoških metoda pri obradi nastavnih sadržaja koji obezbjeđuju neposredne konsultacije i direktnu mentorsku podršku studentima

Studije drugog ciklusa su individualne studije, dizajnirane po mjeri studenta, koje se izvode sistemom ličnog mentorstva, vođenjem instruktivne i konsultativne nastave i vježbi te organizovanjem naučno-istraživačkih projekata studenata.

Studije drugog ciklusa su organizovane u trajanju od:

• dvije godine, kao četvorosemestralne studije, koje se vrednuju sa 120 ECTS kredit-bodova (za studente koji imaju završen trogodišnji nivo prvog ciklusa studija sa ulaznim nivoom od 180 ECTS kredit-bodova);
• jedne godine, kao dvosemestralne studije, koje se vrednuju sa minimalno 60 ECTS kredit-bodova (za studente koji imaju završen četvorogodišnji nivo prvog ciklusa studija sa ulaznim nivoom od 240 ECTS kredit-bodova);

Tako da u zbiru sa prvim ciklusom ukupno akumulirani kredit-bodovi, nakon završenog studija drugog ciklusa, iznose 300 ECTS bodova.

Univerzitet obavlja studije drugog ciklusa kao kombinaciju dijalog sistema interaktivne nastave sa mentorskim vođenjem studenta.

Student koji završi studije drugog ciklusa i stekne minimum 300 ECTS bodova, te izradi i odbrani završni rad, stiče zvanje “mastera” u odabranoj naučnoj oblasti, zavisno od zakonskih rješenja koja regulišu korištenje akademskih titula i sticanje naučnih i stručnih zvanja.

Na studij drugog ciklusa može se upisati lice koje ima završen studij prvog ciklusa u trogodišnjem ili četvorogodišnjem trajanju.

U zavisnosti od naučne oblasti studija prvog ciklusa, koji je kandidat završio, moguće su tri opcije prilikom upisa na studij drugog ciklusa:

• Ukoliko je studij prvog ciklusa u oblasti matičnosti upisanog studija drugog ciklusa, kandidat se upisuje bez dodatnih pedagoških obaveza.
• Ukoliko je studij prvog ciklusa djelimično matičan sa naučnim oblastima matičnosti upisanog studija drugog ciklusa, kandidatu se određuje diferencijalni program kojim se nadoknađuju nedostajuće kompetencije. Sadržaj diferencijalnog programa određuje Komisija za priznavanje ispita i vrednovanje studijskih programa. Diferencijalni program ne može da bude veći od 60 ECTS bodova.

Plan i program završne godine master studija uzima u obzir i rezultate prethodnog formalnog obrazovanja koje je kandidat završio, ali i rezultate ostalih obrazovnih i saznajnih iskustava kandidata u okviru neformalnog obrazovanja koja je kandidat imao te praktičnih iskustava i saznanja, koja je stekao kroz svoje cjeloživotno radno i stvaralačko angažovanje.

Univerzitet ne organizuje prijemni ispit za upis, osim u slučaju ako se prijavi veći broj kandidata od predviđenog.

Plan i program završne godine studija drugog ciklusa razmatra i usvaja Nastavno-naučno vijeće fakulteta, posebno za svakog studenta.

Ukoliko se nastava iz personalnog plana i programa studenta izvodi i u okviru drugog studijskog programa, ili se izvodi u prvom ciklusu studija, ili se izvodi u izbornom programu usvojenom na Univerzitetu za tekuću školsku godinu, student se slobodno uključuje u rad interdisciplinarne studentske grupe. Student savladava ove predmete na naprednom nivou, o čemu se neposredno dogovara sa predmentim profesorom, ostalim nastavnim osobljem i svojim mentorom.

Nastavni program drugog ciklusa studija obuhvata komponente obaveznog, izbornog, diferencijalnog i fakultativnog nastavnog programa, podijeljenog u teorijsko-metodološki obavezni blok i specijalističko-aplikativni izborni blok, istraživačko-akcionu programsku komponenetu, te komponente specijalističkog, pristupnog i završnog rada.

Obavezni program obezbjeđuje sticanje opštih, generičkih kompetencija studenata na nivou drugog ciklusa, te specifičnih kompetencija vezanih za teorijsko-metodološka, naučno-stručna i opšte-stručna znanja bitna za razumijevanje sadržaja predmeta ili uže naučne oblasti.

Po osnovu obaveznog programa u prvoj godini studija drugog ciklusa student ne može da ostvari manje od 40 ECTS, odnosno, više od 50 ECTS. U drugoj godini student ne može da ostvari manje od 15 ECTS, odnosno, više od 20 ECTS bodova.

Izborni program obezbjeđuje sticanje dodatnih stručno-aplikativnih i specijalističkih kompetencija studenata u oblasti studija drugog ciklusa i u okruženju teme specijalističkog i završnog (master/magistarskog) rada.

Po osnovu izbornog programa u prvoj godini studija drugog ciklusa student ne može da ostvari manje od 5 ECTS, odnosno, više od 10 ECTS bodova. U drugoj godini student ne može da ostvari manje od 15 ECTS, odnosno, više od 20 ECTS bodova.

Diferencijalnim programom student stiče nedostajuće ulazne kompetencije za studij drugog ciklusa, ukoliko ima završen studij prvog ciklusa koji obezbjeđuje djelimičnu matičnost na upisanom programu. Diferencijalni program zamjenjuje djelimično ili u cjelosti izborni program studija drugog ciklusa ukoliko je manji ili jednak broju ECTS bodova izbornog programa. Ukoliko je diferencijalni program prema komisijskom vrednovanju veći od izbornog programa, tada u cijelosti zamjenjuje izborni program, a razlika ECTS povećava ukupno planirani fond ECTS bodova studija drugog ciklusa. Diferencijalni program ne može biti vrednovan sa više od 60 ECTS bodova. Ukoliko je diferencijlani program veći od 60 ECTS bodova, student se upućuje da upiše dodatnu godinu u studiju prvog ciklusa da bi mogao da upiše studij drugog ciklusa.

Fakultativni program je namijenjen naprednim studentima koji namjeravaju da u dvogodišnjem studijskom programu drugog ciklusa steknu i odgovarajuću specijalizaciju u režimu intenzivnog studija, odnosno, koji služi kao priprema za nastavak doktorskog studija, ili za nastavak studija na drugim visokoškolskim ustanovama.

Fakultativni program ne može da bude vrednovan sa više od 30 ECTS bodova.

Istraživačko-akcioni program obuhvata aktivnosti vezane za istraživanja u okviru master rada/teze, što uključuje i istraživanje izvora, učešće studenta u drugim naučno-istraživačkim, odnoso, stručnim projektima, odbranjene ili objavljene radove studenta, učešće na naučno-stručnim skupovima, radna, stručna, klinička i laboratorijska praksa te autorstvo u inovacijama i patentima.

Po osnovu studijskih aktivnosti u istraživačko-akcionom programu studija drugog ciklusa, student ne može da ostvari manje od 10 ECTS bodova, odnosno, više od 30 ECTS bodova, pri čemu je istraživanje u okviru master rada/teze obavezna studijska aktivnost

Student je obavezan da izradi i odbrani završni (master) rad, koji se procjenjuje sa ne manje od 10 ECTS bodova i ne više od 15 ECTS bodova. U dvogodišnjem studiju drugog ciklusa student je obavezan da izradi i odbrani pristupni rad, koji se procjenjuje sa ne manje od 5 ECTS bodova i ne više od 10 ECTS bodova

Struktura nastavnog programa studija drugog ciklusa podrazumjeva opcije dvogodišnjeg (četvorosemestralnog) studija za studente koji su završili trogodišnji studij prvog ciklusa i stekli 180 ECTS kredit-bodova, odnosno, jednogodišnjeg studija drugog ciklusa u trajanju od dva do tri semestra za studente koji su završili četvorogodišnji studij prvog ciklusa i stekli 240 ECTS kredit-bodova.

Ciljevi izbornog programa u individualizaciji studija drugog ciklusa su:

• Sticanje dodatnih naučno-stručnih, opšte-stručnih i specijalističkih znanja interdisciplinarnog karaktera iz užih naučnih oblasti koje pokrivaju specifične aspekte izabranog usmjerenja odn. specijalizacije u okviru upisanog studija drugog ciklusa, odn. koji pokrivaju specifične aspekte vezane za izabranu temu završnog rada
• Sticanje specifičnih znanja odn. vještina koji nisu u okviru obaveznog programa, a za koje student ima lični afinitet, ili će mu trebati u nastavku studija, u naučno-istraživačkom radu ili u profesionalnoj karijeri;
• Realizacija interdisciplinarnog studija kroz kombinovanje različitih užih naučnih oblasti čime student potvrđuje svestranost vlastite ličnosti;
• Sticanje dodatne specijalizacije tokom prve godine studija drugog ciklusa u kombinaciji sa fakultativnim programom i u režimu intenzivnog studija;
• Priprema za prelazak na drugu visokoškolsku ustanovu ili za nastavak studija u zemlji ili u inostranstvu.

Student dizajnira izborni program u saradnji sa mentorom studija drugog ciklusa iz sljedećih izvora:

• polaganjem izvornih izbornih predmeta odn. modula koji su planirani za upisani studijski program;
• polaganjem (obaveznih i/ili izbornih) predmeta iz kompatibilnih studijskih programa uvedenih na Panevropskom univerzitetu;
• komisijskim vrednovanjem i priznavanjem ispita položenih na drugim visokoškolskim ustanovama u studiju drugog ciklusa;
• vrednovanjem odbranjenih seminarskih radova u okviru studija drugog ciklusa odn. radova objavljenih u kategorisanim stručnim i naučnim publikacijama;
• vrednovanjem učešća na naučnim ili sručnim skupovima sa ili bez prezentovanja radova;
• vrednovanjem učešća u naučno-istraživačkim ili stručnim projektima odn. vrednovanje vlastitog istraživačkog rada;
• vrednovanjem radne, stručne, kliničke i laboratorijske prakse obavljene tokom studija drugog ciklusa;
• autorstvom u inovacijama i patentima koji su zvanično priznati odn. certifikovani;

Izvorni izborni program je skup svih izbornih predmeta jednog studijskog programa u okviru kojeg student može da izvrši odabir pojedinih predmeta za ispunjavanje nastavnih obaveza vezanih za izborni program studija.

Nastavni plan izbornog programa Panevropskog univerziteta sortiran po naučnim poljima utvrđuje Senat univerziteta svake školske godine na osnovu rezultata studentske ankete o izbornom programu koja se sprovodi među studentima svake godine u periodu od 1. oktobra do 15. novembra, vodeći pritom računa i o mogućnosti formiranja minimalne nastavne grupe za pojedine izborne predmete, te o raspoloživosti akademskog osoblja za izvođenje nastave i ostalih obrazovnih aktivnosti na izabranim izbornim predmetima.

Univerzitet po pravilu neće obezbjediti izučavanje izvornih izbornih predmeta za koji se opredjeli manje od 15 studenata u tekućoj školskoj godini. Ukoliko se ipak pristupi realizaciji takvog predmeta primjenit će se režim konsultativne nastave, a studenti pripremaju predmet za koji se organizuje konsultativna nastava samostalno pri čemu koriste i sva informaciono-komunikaciona sredstva i tehnologije učenja na daljinu koji su uvedeni na Panevropskom univerzitetu, kao i uputstva koja su dobili na konsultacijama sa nastavnim osobljem

Prilikom odabira izbornih predmeta student mora da vodi računa o sljedećim kriterijima:

1. Broj ECTS kredit-bodova iz odabranih izbornih predmeta mora da zajedno sa kredit-bodovima iz obaveznog programa studija, te bodovima stečenim iz ostalih izvora izbornog programa obezbijedi propisan broj ECTS kredit-bodova školske godine (60 ECTS bodova).
2. Student ne može odabrati izborni predmet ukoliko ne ispunjava preduslove za pristup predmetu u skladu sa nastavnim programom predmeta tj. ukoliko ne posjeduje specifična prethodna znanja odn. kompetencije koji su preduslov za uspješno savladavanje izabranog predmeta

Kriterijumi i procedure sticanja i priznavanja ECTS bodova iz pojedinih specifičnih izvora izbornog programa u studiju drugog ciklusa bliže se razrađuju Nastavnim programom studija drugog ciklusa.

Student može da ostvari izborni program polaganjem predmeta iz kompatibilnih studijskih programa. Svi studenti Panevropskog univerziteta imaju pravo da realizuju svoj izborni odn. fakultativni program bez obzira na kojem Fakultetu se organizuje nastavni proces za određeni predmet

Lista kompatibilnih, uzajamno razmjenjivih studijskih programa je sastavni dio nastavnog plana svakog studijskog programa. Ukoliko se izabrani predmet realizuje u okviru redovnog i obaveznog programa u pojedinim studijskim programima drugih fakulteta Panevropskog univerziteta, tada se student slobodno priključuje grupi studenata na tom studijskom programu i u okviru iste grupe savladava sve nastavne obaveze predviđene za taj predmet.

Student može da ostvari dio izbornog programa putem komisijskog priznavanja ispita položenih na drugim visokoškolskim ustanovama, ili na drugim studijskim programima u okviru Panevropskog univerziteta, u skladu sa odredbama Statuta univerziteta koje regulišu priznavanje ispita.

Studentu se kao izvor izbornog programa ne mogu komisijski priznavati ispiti položeni tokom studija prvog ciklusa.

Klasifikacijom predmeta prema različitim kategorijama postiže se uravnotežena struktura studijskog programa sa stanovišta izgradnje kurikuluma i postizanje planiranih obrazovnih ishoda. Stoga se predmeti studija drugog ciklusa klasifikuju:

Prema predmetnoj odn. funkcionalnoj oblasti (subject area) predmeti pripadaju sljedećim studijskim modulima:

• jezgreni (core) moduli: tj. grupe predmeta koje čine okosnicu određene naučne oblasti;
• moduli za podršku (support modules): koji dopunjavaju jezgrene module sa znanjima iz drugih naučnih oblasti da bi se potpunije objasnile implikacije tehnološkog, istraživačkog, radnog ili poslovnog procesa;
• moduli organizacionih i komunikacionih vještina (organisation and communication skills modules): su područja neophodna za uspješno snalaženje u savremenom radnom okruženju kao što su vještina verbalne i neverbalne komunikacije, timski rad, vještine učenja, menadžment vremena, retorika, strani jezici;
• specijalistički moduli (specialisation modules): su područja u kojima se dobijaju specijalistička znanja različito funkcionalno grupisana u zavisnosti od specifičnosti naučne oblasti.
• moduli transfera vještina (transferable skills modules): područja koja pomažu da se premosti jaz između teorijskih i praktičnih saznanja i vještina, kao što su studijska praksa, projekti, rad na terenu, klinike, pedagoške radionice, analize studija slučaja i sl..

Prema težinskom faktoru predmeti su:

• osnovni (basic level course) - daju uvodna znanja u predmet;
• srednji (intermediate level course) - namjenjeni da prodube osnovna znanja;
• napredni (advanced level course) – namjenjeni svestranoj teorijsko-metodološkoj i opšte-stručnoj elaboraciji predmeta;
• specijalistički (specialised level course) – namjenjeni izgradnji znanja i iskustva u specijalnim područjima ili disciplinama.

Prema statusu predmeta u zavisnosti od uloge predmeta u konkretnom nastavnom programu i njihovoj obaveznosti:

• obavezni predmeti (compulsory) pružaju sadržaje koji su neophodni za sticanje odgovarajučih opštih i stručnih kompetencija studenta;
• izborni predmeti (elective) omogućuju specijalizaciju i individualizaciju studija;
• studijski moduli (modules) kao kompleksi od više povezanih predmeta i ostalih nastavnih aktivnosti koji se izučavaju jedinstveno sa ciljem da daju multidisciplinarna znanja iz specifične oblasti primjene koja se funkcionalno interpretiraju na jedinstven i cjelovit način
• fakultativni predmeti su namjenjeni za ispunjavanje dopunskih ciljeva na studiju odn. kao priprema za nastavak studija na drugim visokoškolskim ustanovama ili na narednom ciklusu studija;

Podjelom prema tipu predmeta definiše se nivo apstrakcije ili "opštost" predmeta koji su bitni za definisanje akademskog karaktera studija u odnosu na strukovne studije. Po ovom kriteriju predmeti se dijele na:

• akademsko-opšteobrazovni, (skr. "opšte-obrazov.")
• teorijsko-metodološki, (skr "teorij.-metodol.")
• naučno-stručni ili opšte-stručni, (skr. "opšte-stručni")
• stručno-aplikativni ili uže-stručni odn. specijalistički, (skr. "stručno-aplikat.")

Prema skupnosti odn. funkciji predmeta definiše se sastav i raspored kompetencija koje pojedini predmeti daju studentima tokom studija. Po ovom kriteriju predmeti se dijele na:

• Opšte-obrazovne zajedničke osnove (skračeno: "zajednički-opšti"), su predmeti zajedničkih osnova svih studijskih programa koji daju studentima opšte (generičke) kompetencije.
• Zajedničke osnove naučnih oblasti (skračeno: "zajednički-za oblast"), su predmeti koji se predaju na svim ili na većini studijskih programa jednog fakulteta, koji pripadaju jednoj naučnoj oblasti i koji studentima daju opšta i teorijska znanja neophodna za savladavanje stručnih predmeta, te za dalju vertikalnu prohodnost (prema višim ciklusima) u okviru akademski studija
• Zajedničke osnove naučnih polja (skračeno: "zajedničkistručni"), su predmeti jednog naučnog polja koji omogućavaju specijalistička usmjerenja studenata i dalju prohodnost u studiju.
• Stručno-matično jezgro, (skračeno: "matično jezgro"), su predmeti koji pripadaju istom matičnom polju studija i daju studentima kritičnu masu akademskih i strukovnih kompetencija za bavljenje izabranom profesijom.

Pristupni rad u prvoj godini dvogodišnjeg studija drugog ciklusa;

Pristupni rad predstavlja samostalni izraz stečenih znanja studenta u prethodnom studiju prvog ciklusa i tokom prve godine studija drugog ciklusa.

Student stiče pravo da uzme temu pristupnog rada nakon upisa prve godine studija drugog ciklusa.

Studentu je omogućeno da aktivno učestvuje u izboru teme svog pristupnog rada, tako što temu rada može da izabere sa unaprijed objavljene liste tema u okviru odabranog nastavnog predmeta, ili student može samostalno definisati i predložiti temu rada. Prijedlog teme i mentora student dostavlja na odgovarajućem zahtjevu dekanatu fakulteta.

U slučaju da student samostalno definiše i predlaže temu, neophodno je da tema zadovolji kriterije relevantnosti za datu oblast, aktuelnosti, dostupnosti istraživačkih resursa, izvora i vremena za obradu

Tema mora biti precizno definisana, ne smije biti uopštena ali ne smije biti ni preuska i pojedinačna, ne smije biti apstraktna, već konkretna i treba da sadrži aspekt praktične primjenjivosti.

Završni master rad u drugoj, odnosno, završnoj godini studija drugog ciklusa;

Studenti koji su upisali studij drugog ciklusa sa završenim četvorogodišnjim studijem prvog ciklusa i ulaznim nivoom od 240 ECTS kredit-bodova obavezni su da izrade i odbrane samo završni master rad.

Završni master rad predstavlja samostalni, stručni, kreativni i istraživački rad u kojem student demonstrira stečeno znanje i kompetencije tokom studija drugog ciklusa i sposobnost za istraživački rad. Završni master rad mora zadovoljiti opšte metodološke kriterije akademske pismenosti, standarde korektnog citiranja, zahtjeve minimalnog “obima rada” i standarde vezane za “sadržaj rada” u skladu sa Metodologijom izrade studentskih i završnih radova Panevropskog univerziteta i preporukama mentora.

Završni master rad predstavlja samostalni izraz znanja, sposobnosti, kreativnosti i kompetencija studenta stečenih tokom studija drugog ciklusa.

Zadatak mentora je:

• pomogne studentu-kandidatu master studija u izboru i definisanju teme završnog rada i analizi kredibiliteta teze,
• zajedno sa kandidatom profiliše plan i program završne (druge) godine studija drugog ciklusa te da definiše pedagoške i didaktičke specifičnosti izbornog programa,
• asistira kod organizacije i izvođenja studija,
• koordinira sa nastavnim osobljem izbornog programa,
• pruži pomoć kod metodološkog profilisanja obrade teme koja je prihvaćena za završni rad,
• pruži pomoć u definisanju, organizaciji i izvođenju istraživanja, koja su predviđena u okviru studija drugog ciklusa
• pruži pomoć kod izbora osnovne i pomoćne literature i u selekcionisanju i pronalaženju ostalih izvora potrebnih za uspješno završavanje rada
• obezbijedi koordinaciju sa komisijama koje su involvirane u raznim fazama studija,
• vrši reviziju master rada po fazama i recenziju gotovog rada,
• pripremi studenta-kandidata master studija za odbranu rada.

Da bi se obezbijedila potrebna efikasnost i kredibilitet studija drugog ciklusa te da bi se profilisao nastavni plan i program završne godine studija, plan i program istraživačkog projekta master rada, kao i da bi se definisala i obrazložila teza završnog rada, student-kandidat master studija mora da obezbijedi mentora odmah pri upisu završne godine studija drugog ciklusa.

Prioritet u izboru mentora imaju nastavnici koje je predložio student, odnosno, odgovorni nastavnici za užu naučnu oblast u okviru koje se izrađuje završni rad.

Uz upisnu dokumentaciju završne godine studija drugog ciklusa student prilaže i Zahtjev za odobravanje teme i imenovanje mentora, u kojem se izjašnjava o vrsti i karakteru studija drugog ciklusa koji želi da studira, bira užu naučnu oblast svog obaveznog studijskog programa, koja je od značaja za profesionalni profil za koji se student opredijelio, navodi okvirni naziv i sadržaj teme završnog rada, predlaže mentora, predlaže izvore i sadržaj izbornog programa i kandiduje za priznavanje predmete iz studija drugog ciklusa koje je položio na drugim visokoškolskim ustanovama.

Da bi student upisao drugu godinu studija u dvogodišnjem (četvorosemestralnom) studiju drugog ciklusa mora ispuniti sve obaveze iz nastavnog plana i programa predviđene za prvu godinu studija te da u studijskoj godini u koju je upisan ostvari 60 ECTS bodova.

Student može upisati drugu godinu studija i ako nije stekao cenzus od 60 ECTS kredit-bodova u skladu sa prelaznim odredbama Zakona o visokom obrazovanju kojima se u zakonom propisanom periodu dozvoljava prenos određenog broja predmeta u narednu godinu studija.

Student koji ne stekne uslov za upis druge godine studija obnavlja tekuću godinu studija i ima pravo da prati nastavu i polaže ispite iz naredne godine studija do broja bodova koje je ostvario u prethodnoj godini studija. Prethodno se utvrđuje lista predmeta koje student može slušati i polagati u narednoj godini studija, o čemu se vodi posebna evidencija. Podaci upisani u evidenciju predmeta iz naredne godine, koje je student položio u obnovljenoj godini, upisuju se u studentsku knjižicu i matičnu knjigu, nakon što student upiše godinu studija za koju je vođena evidencija.

Akademska godina u studiju drugog ciklusa traje od 1. oktobra tekuće godine do 30. septembra naredne godine za studente koji su upisani u zimskom semestru na studij drugog ciklusa bilo da su upisani u četverosemestralnom bilo u dvosemestralnom studiju, odn. od 1. marta tekuće do 28. februara naredne godine za studente koji upisuju petu godinu studija drugog ciklusa u ljetnjem semestru, a imaju završen prvi ciklus studija u trajanju od četiri godine.

Nastavna godina traje od 1. oktobra tekuće godine do 31. jula naredne godine. Mjesec septembar je namjenjen za polaganje propuštenih ispita. U mjesecu augustu su ljetni praznici u trajanju od 5 sedmica, a u mjesecu februaru su zimski praznici u trajanju od 2 sedmice.

Godišnja nastava se zavisno od studijskih programa i izbornih programa organizuje u najviše osam nastavnih blokova i/ili u dva semestra.

Nastavni blokovi pojedinačno nisu veći od 6 sedmica. Zimski semestar traje 19-20 sedmica, a ljetni semestar 20-21 sedmicu. Po pravilu zimski semestar počinje 1. oktobra tekuće godine, a ljetni semestar počinje 1. marta naredne kalendarske godine.

Senat univerziteta usvaja po osnovu prijedloga Upravnog odbora, Kalendar studija svake školske godine sa grafičkim i tekstualnim prilozima. Kalendarom studija se definiše radno vrijeme ustanove, datumi početaka, trajanje i datumi završetka svih nastavnih jedinica (školska godina, semestri, predmetni blokovi, modularni blokovi, zimski i ljetni raspusti, završni ispitni blok), neradni dani i dani praznika, dani predviđeni za specijalne namjene (Dan univerziteta i sl.) i dani sa skraćenim radnim vremenom.

Kredit-bodovi su numeričke vrijednosti alocirane za pojedini predmet, modul, odnosno pojedinačnu pedagošku aktivnost studenta koji se zasebno vrednuju i predstavljaju kvantitativno izraženu normu rada potrebnog da bi se uspješno završio navedeni predmet ili edukativni modul odn. obavila tražena aktivnost studenta. Kredit-bodovi odražavaju kvantitativnu količinu rada potrebnu za uspješno završavanje svakog pojedinačnog predmeta, edukativnog modula odn. pedagoške aktivnosti u odnosu na ukupni kvantitativno izraženi rad potreban da bi se kompletirala puna godina akademskih studija. Procjena uloženog rada obuhvata mjerenje učešća studenta na predavanjima, praktičnom radu, seminarima, vježbama, projektima, individualnom učenju, istraživanju izvora, radionicama i simulacijama, te vrijeme potrebno za evaluaciju i druge oblike procjenjivanja aktivnosti studenta

Ukupan broj kredit-bodova alociranih za pojedini predmet, edukativni modul ili pojedinačnu pedagošku aktivnost zavisi od vrste i karaktera predmeta, stepena apstrakcije predmeta i ukupnog radnog opterećenja predviĎenog nastavnim programom, a neophodnog da bi se uspješno završio navedeni program i procjenila uspješnost studenta u savladavanju tog programa.

Kredit-bodovi se po pravilu izražavaju cjelobrojnim vrijednostima.

Sistem ECTS kredit-bodova u okviru Nastavnog plana i programa Panevropskog univerziteta "APEIRON" predstavlja istovremeno i sistem transfera kredit-bodova u okviru evropskog sistema mobilnosti studenata i transparentnosti visokoškolskog obrazovanja, kao i sistem akumulacije kredit-bodova u okviru metrike studijskih programa i vertikalne prohodnosti studenata na studiju.

Angažovano akademsko osoblje, vrijeme, prostor i način ostvarivanja planiranih oblika nastave i drugih pedagoških aktivnosti, te termini polaganja ispita i evaluacije znanja studenata u toku semestara i u toku školske godine utvrđuju se godišnjim rasporedom rada koji se definiše za svaki studijski program posebno.

Godišnji raspored rada donosi Senat univerziteta.

Univerzitet sprovodi u kontinuitetu postupak samovrednovanja i ocjenjivanja kvaliteta svojih studijskih programa, rada svih organizacionih jedinica univerziteta i opštih uslova rada, kao i samovrednovanje kvaliteta nastave i rada nastavnog osoblja za svaki predmet neposredno nakon završetka obrade predmeta.

Samovrednovanje se sprovodi na način i po postupku propisanom Pravilnikom o osiguranju kvaliteta na Panevropskom univerzitetu "APEIRON" i "Pravilnikom o studentskom vrednovanju i anketiranju".

Izvještaj o samovrednovanju i ocjeni kvaliteta Panevropskog univerziteta objavljuje se tako da je dostupan akademskom osoblju i studentima. Izvještaji o ocjeni kvaliteta rada akademskog osoblja u realizaciji pojedinačnih nastavnih planova i programa razmatraju se na Senatu univerziteta i po pravilu nisu dostupni studentima.

Radno opterećenje (workload) predstavlja ukupno vrijeme potrebno za obavljanje svih studijskih aktivnosti kako bi se postigli planirani obrazovni ishodi što uključuje sve aspekte koji su od uticaja na vremensku funkciju pri postizanju tih pedagoških ishoda odn. kumulativ vremena utrošenog za sve predmetne oblike koji su planirani u nastavi, trajanje različitih tipova nastavnih aktivnosti i aktivnosti vezanih za učenje i individualni rad studenta, način prezentacije i isporuke rezultata obrazovnih aktivnosti, te utrošak vremena za sve vrste procjene obrazovnih ishoda

Univerzitet će radno opterećenje studenata i obračun odgovarajućih ECTS bodova pojedinih predmetnih jedinica vršiti na osnovu slijedećih parametara metrike studija:

• Ukupno sedmično angažovanje studenata........................................... 40 sati
• Broj časova nastave (kontakt-sati) sedmično ........................... 20 < čas < 25
• Trajanje predmetnog bloka ........................................................ < 6 sedmica
• Trajanje semestra .................................................................... > 15 sedmica
• Nastava zimskog semestra (počinje 01.10. tekuće godine).... 19-20 sedmica
• Nastava ljetnjeg semestra (počinje od 01.03. naredne godine). 20-21 sedmicu
• Polaganje zaostalih ispita 01.09. – 30.09. naredne godine ............ 4 sedmice
• Ljetna pauza - raspust (15.07. – 31.08. naredne godine) ............... 5 sedmica
• Zimska pauza ................................................................................ 2 sedmice
• Ukupno radnih sedmica u školskoj godini .................................. 45 sedmica
• Ukupan fond sati rada (workload) školske godine ........................ 1.800 sati
• Ukupno sati rada (workload) po 1 ECTS ........................................... 30 sati
• Standardni godišnji broj ECTS bodova (evropska norma) ............ 60 ECTS
• Standardni semestralni broj ECTS bodova (evropska norma) ....... 30 ECTS
• Intenzivan studij (pune kalendarske godine) ............................... < 75 ECTS
• Diplomski – specijalistički rad (< 300 sati rada).......................... < 10 ECTS
• Master rad (< 450 sati rada) ........................................................ < 15 ECTS

Metrika ukupnog sedmičnog angažovanja studenata i sedmičnog broja časova kontaktne nastave razlikuje se kod vanrednih studenata u odnosu na redovne studente po svome sadržaju obzirom da vanredni studenti preuzimaju do 40 % od ukupnog obima kontaktne nastave a fokus nastavnog procesa je na individualnom radu, konsultacijama i instruktivnoj nastavi, te metodama učenja na daljinu.

• Dijalog sistem interaktivne nastave sa mentorskim vođenjem studenta uz primjenu integrisanog mješovitog modela učenja (blended learning) koji pretpostavlja sintezu kontaktne nastave, obrazovanja na daljinu i mobilnog obrazovanja, odn. kombinaciju različitih oblika isporuke nastavnih sadržaja i različitih nastavnih metoda poučavanja
• Univerzitet razvija i podstiče obrazovne stilove problemskog učenja (problem-based learning) i učenje baziranog na projektima (project based-learning).
• Programirano i kontrolisano izvođenje nastave za redovne i zasebne nastave za vanredne studente prema utvrđenom rasporedu uz korištenje savremenih prezentacionih i demonstracionih sredstava i telekomunikacionih tehnologija.
• Interaktivnom metodom rada sa studentima i zadavanjem da samostalno pripremaju naredne nastavne jednice stiče se uvid u njihova predznanja i specifična iskustva zasnovana na obraĎivanoj problematici na osnovu kojih se djelimično individualizuje nastavni proces i kontroliše kontiuitet savladavanja gradiva.
• Studentima su prije početka obrade nastavnih predmeta obezbjeđeni odgovarajući udžbenici odn. drugi izvori za samostalno učenje u pisanoj i elektronskoj formi. Udžbenici i ostali izvori za učenje predstavljaju obavezni dio akademskog portfolija angažovanog nastavnog osoblja. Literatura ili udžbenici koji nisu obuhvaćeni izdavačkom delatnošću Univerziteta obezbjeĎuje se putem biblioteke Univerziteta odn. besplatno se umnožavaju i distribuiraju studentima u vidu kompendijuma ili skripti.
• Studentima su dostupni svi didaktički i edukativni sadržaji u elektronskoj i digitalnoj formi (koji uključuju snimljena predavanja i vježbe, elektronske i audio knjige, elektronske prezentacije), putem interneta u sistemu učenja na daljinu, putem digitalne interaktivne televizije (Apeiron TV Channel), ili na različitim video-prezentacionim medijima (video-kasete, interaktivni multimedijalni optički mediji i dr.).
• Na Univerzitetu su uvedene i instalisane informaciono-komunikacione tehnologije koje omogućavaju studentima da kroz kompjuterski podržano učenje i istraživanje (Computer Assisted Learning & Research) ostvare aktivan odnos u procesu sticanja znanja, da ostvare dublju interakciju sa nastavnim sadržajima i da primjene istraživačke metode već u samom procesu sticanja osnovnih znanja. Sistem kompjuterski podržanog učenja koji se primjenjuje na Univerzitetu uključuje odgovarajući multimedijalni obrazovni softver (Learning Management System), primjenu računarskih simulacija, individualno sticanje znanja korištenjem računarskih, multimedijalnih i mrežnih tehnologija, stalnu povratnu informaciju o napredovanju studenata i realnije vrednovanje procesa sticanja i akvizicije znanja i vještina, korištenje mrežnih i internet medija za istraživanje izvora direktnim pristupom pretraživačima baza sa naučnim časopisima na koje je univerzitet pretplačen (EBSCO baza) i za empirijska istraživanja uz upotrebu adekvatnog softvera.
• Mentorsko vođenje studenata sa programiranim neposrednim konsultacijama odn. "on-line" konsultacijama putem telekonferensing sistema instaliranog na univerzitetu.
• Izvođenje vježbi, praktikuma i trening sesija namjenjenih za sticanje praktičnih vještina i elaboriranje praktičnih aspekata osnovnih tema kroz analize studija-slučaja i kompleksna pedagoška modeliranja u pedagoškim radionicama sa podjelama uloga (role-playing radionice, simulacije suđenja, pravne klinike i sl.).
  Na univerzitetu se kao specifični oblici vježbi primjenjuju i repetitoriji gdje saradnici demonstratori pripremaju studente za polaganje ispita nudeći im koncizni pregled glavnih tačaka određenog predmeta ili konverzatoriji u kojima studenti produbljuju znanje iz pojedinih područja u vidu samostalnih izlaganja pojedinih tema, dijaloga i rasprave na studentskom okruglom stolu.
• Seminari i seminarski radovi sa javnom prezentacijom rezultata koji se evaluiraju i ocjenjuju od strane svih učesnika primjenom LEG-skale za evaluaciju govornika.
• Problemske radionice (workshops) u kojima se sadržaji vezani za određene teme predstavljaju u vidu konkretnog problema čije se rješenje treba ponuditi kroz individualnu i grupnu interakciju.
  Na univerzitetu se primjenjuju i specifične radionice obrade "studija slučaja" (case-study analysis), kao i "psihološke radionice" namjenjene za produbljivanje i razvoj interpersonalnih i intrapersonalnih sposobnosti i vještina studenata.
• Sistem VIP panela (very important person panel), okruglih stolova i tribina implementiran kroz rad u sekcijama i forumima;
• Simulacije u kojima se simulira realna situacija nastala primjenom naučenih znanja i vještina, kao i simulacije sa podjelom uloga (role-playing games), odn. simulacije u vidu modeliranja realnih situacija i odnosa koje omogućavaju da studenti izdvajaju bitne elemente predmeta predstavljenog modelom i da analitičkom metodom i kontemplacijom dolaze do njihove strukture i funkcija, omogućavajući misaone operacije analize i sinteze.
  Simulacije predstavljaju završnu fazu ostalih interaktinih formi rada u kojoj se sumiraju zaključci prethodnih faza tako da studenti moraju da kreativno primenjuju znanja i veštine prethodno stečene kroz predavanja, radionice i treninge.
• Kontinuirano evaluiranje progresa u radu studenta kroz sistem predispitnih i ispitnih obaveza sa procjenama njegovog akceptiranja nastavnih sadržaja i dubinskog razumijevanja predmeta učenja
• Konsultativna i instruktivna nastava koja se primjenjuje za male grupe studenata, vanredne studente, u nastavi "jedan na jedan" i za studente u postdiplomskoj i doktorskoj školi.
• Sistem ljetnih i zimskih instruktivnih kampova koji se primjenjuju u organizaciji seminara i tribina, te u postdiplomskoj i doktorskoj školi.
• Klinička i stručna praksa, naučno-istraţivački radovi i stručni projekti studenata.
  Specifičan oblik stručne prakse je "interna praksa" koju studenti obavljaju u stručnim jedinicama organizovanim na Univerzitetu kao što su: Business inkubacioni centar, Centar za vođenje karijere - Career Guidance Centre, Centar za odnose sa javnošću - Public Relation Centre, Institut za integralni menadžment, reinženjering i tranziciju.
• Studentski "poslovni" projekti u okviru Business-inkubacionog centra i nastavnog modula "Inovativnog preduzetništva u poslovnim inkubacionim centrima" namjenjenog za inicijaciju studentskih preduzetničkih projekata u formi malog biznisa u okviru kojeg univerzitet obezbjeđuje agregaciju mikro-finansijske podrške.
• Studentska "akciona istraživanja" kao fleksibilna forma aktivne participacije učesnika u istraživanju usmjerenom ka razumjevanju pojava u kojima se akcijom djeluje na fenomen, ali se u toku istraživanja mijenjaju i parametri akcije zavisno od promjena izazvanih na fenomenu koji se istražuje, u skladu s ciljem istraživanja (saznavanje mijenjanjem i mijenjanje saznavanjem).
• Razvoj i učešće u naučno-istraţivačkim projektima tokom studija drugog i trećeg ciklusa.
• Mogućnost sticanja specijalizacije tokom studija drugog ciklusa u režimu intenzivnih studija odn. mogućnost sticanja dvojne diplome u kompatibilnim studijskim oblastima kroz fakultativne studije i individualiziranje izbornog programa

Priznavanje i prenos ECTS bodova može da se vrši između različitih studijskih programa, kao i između akreditovanih visokoškolskih ustanova u Republici, BiH i u inostranstvu u skladu sa odredbama ovog Statuta i u skladu sa specifičnim kriterijima koje utvrđuje Senat Panevropskog univerziteta.

Studentu koji u toku godine prelazi sa druge visokoškolske ustanove, ili studentu koji ima položenih ispita u prethodnom školovanju priznaju se položeni ispiti odlukom dekana Fakulteta, a na osnovu prijedloga Komisije za priznavanje ispita i vrednovanje studijskih programa.

Komisiju za priznavanje ispita i vrednovanje studijskih programa bira Naučno-nastavno vijeće Fakulteta. Način izbora i rad ove komisije detaljnije se propisuje odgovarajućim pravilnikom kojeg donosi Senat univerziteta. Za rad komisije student je dužan da uplati naknadu predviđenu u Pravilima o visini naknade za studiranje i cijeni usluga

Ispiti položeni u prethodnom školovanju odn. na drugim visokoškolskim ustanovama mogu da se studentima priznaju u obaveznom ili u izbornom programu.

Priznavanje ispita iz prethodnog stava vrši se na osnovu uvida u ovjerene i autentične dokumente kojima se dokazuje plan i program prethodnog školovanja, položeni ispiti i ostvareni uspjeh kao što su: prepis ocjena, uvjerenje o položenim predmetima sa postignutim ocjenama, original studentske knjižice, dodatak diplomi (diploma supplement), transcript of records, nastavni plan i program ili izvod iz nastavnog plana i programa prethodnog školovanja i drugi dokumenti koji imaju svojstvo javne isprave i koji su utvrđeni zakonskim i podzakonskim aktima.

Komisija priznaje studentu položene ispite iz prethodnog školovanja odn. ispite položene na drugim visokoškolskim ustanovama u obaveznom programu iz onih nastavnih predmeta koji se po sadržaju prema svom nastavnom programu preklapaju bar 60 % sa nastavnim programom odgovarajućeg predmeta koji se izučava na Panevropskom univerzitetu

Komisija priznaje u izbornom programu studenta, ispite položene u prethodnom školovanju odn. ispite položene na drugim visokoškolskim ustanovama ukoliko pripadaju matičnom studijskom području studijskog programa kojeg je student upisao, a nisu planirani u redovnom i izvornom izbornom programu upisanog studijskog programa. Ovi ispiti priznaju se studentima u okviru izbornog programa, pod nazivom i sa sadržajem koje ti predmeti imaju na visokoškolskim ustanovama sa kojih studenti dolaze.

Usklađenost sa matičnim studijskim područjem predmeta koji su studentu priznati kao izborni, kao i obim ECTS kredit-bodova koji se priznaju, utvrđuje Komisija za priznavanje ispita i vrednovanje studijskih programa, a odgovarajuće rješenje o priznavanju tih predmeta potpisuje dekan Fakulteta

Predmeti koji ne pripadaju ni osnovnim niti sporednim oblastima matičnosti studijskog programa kojeg je student upisao ne mogu se priznati niti u redovnom niti u izbornom programu.

U skladu sa principom cjeloživotnog učenja i priznavanja prava na obrazovanje kao osnovnog ljudskog prava, Univerzitet će omogućiti produžetak školovanja i neće diskriminisati studente koji prelazi sa drugog univerziteta, ili studente koji imaju diplomu iz prethodnog školovanja, ili studente koji imaju položenih ispita u prethodnom školovanju po bilo kom osnovu (diploma stečena u nekoj od republika bivše Jugoslavije, diploma stečena u višoj školi, diploma stečena u školi koja je prestala sa radom, politička struktura predavača itd.) u skladu sa matičnim oblastima Univerziteta i odredbama ovog Statuta.

Ukoliko su ispiti koji se prenose položeni na visokoškolskoj ustanovi koja je matična iz istih naučnih oblasti u kojima je matičan studijski program kojeg student upisuje, tada može da upiše narednu godinu studija u odnosu na godinu studija koja mu je priznata na toj visokoškolskoj ustanovi.

Za upisanu godinu studija po osnovu prelaska sa druge visokoškolske ustanove, ili po osnovu produžetka školovanja, student plaća punu naknadu školarine.

Student je dužan da u daljem školovanju na Univerzitetu položi svu razliku ispita i da stekne broj kredit-bodova predviđen za upis u naredne godine studija u skladu sa odredbama ovog Statuta.

U postupku procjene usklađenosti matičnosti visokoškolske ustanove u kojoj je student stekao diplomu u prethodnom školovanju sa matičnosti Panevropskog univerziteta, Komisija prethodno vrši vrednovanje studijskog programa visokoškolske ustanove na kojoj je student završio prethodni ciklus visokog obrazovanja, te vrednovanje vrste i novoa postignutih znanja i vještina studenta u skladu sa Zakonom o visokom obrazovanju Republike Srpske. Jednom izvršeno pozitivno vrednovanje studijskog programa važi za sve naredne slučajeve

Komisija nakon izvršenog vrednovanja stranih studijskih programa upoređuje ove programe sa studijskim programima Panevropskog univerziteta, te utvrđuje postojanje ekvivalentnog programa, kao i stepen usklađenosti programa kroz dodjelu atributa matičan, djelimično matičan i nematičan.

Studenti kojima se vrednuje javna visokoškolska isprava dokazuju legalitet te isprave odgovarajućim dokumentima koji su prema zakonskim propisima priznati kao javne isprave, a koje je izdala visokoškolska ustanova ili drugi nadležni organ odn. ustanova.

Studenti koji su diplomu stekli na visokoškolskim ustanovama čija se matičnost djelimično podudara sa matičnosti Panevropskog univerziteta, mogu da produže školovanje uz uslov polaganja diferencijalnog programa kojim se upotpunjavaju nedostajuće kompetencije i stručno jezgro studijskog programa.

Akademska komisija za priznavanje ispita i vrednovanje studijskih programa dužna je da jednoznačno definiše sadržaj diferencijalnog programa kojeg studenti polažu paraleleno sa programom nastavka školovanja. Ukoliko je diferencijalni program manji ili jednak broju izbornih predmeta predviđenih programom produžetka školovanja, tada diferencijalni program zamjenjuje izborni program studija. Ukoliko je diferencijalni program veći od izbornog programa, tada se poistovjećuje sa fakultativnim programom intenzivnih studija. Student po osnovu obaveznog i diferencijalnog programa ne može da stekne više od 75 ECTS kredit bodova tokom jedne školske godine

Na osnovu prijedloga komisije, Dekan fakulteta izdaje odgovarajuće Rješenje o uslovima upisa i produžetka školovanja za studente koji produžavaju školovanje.

Studenti su dužni da do sticanja diplome drugog stepena steknu sa prethodnim obrazovanjem minimalno 300 ECTS kredit-bodova savladavajući program odgovarajućeg studijskog programa i savladavajući program diferencijalnog studija, ukoliko je takav program određen Rješenjem o nastavku školovanja na Panevropskom univerzitetu.

Ukoliko je student tokom svog prethodnog školovanja položio neki od predmeta koji se izučavaju u programu nastavka njegovog školovanja na Panevropskom univerzitetu, tada može da umjesto tog predmeta polaže neki od izbornih stručnih predmeta navedenog studijskog progama. Zamjenu predmeta iz prethodnog stava odobrava dekan Fakulteta na osnovu posebnog pismenog zahtjeva studenta.

Pravilnik od strane 63 do strane 74 (Član 82 - član 106)

Pravilnik od strane 80 do strane 85 (Član 127 - član 132)